Kanada’da keşfedilen 318 milyon yıllık fosil ayak izleri, sürüngenlerin karada yaşamaya sanılandan milyonlarca yıl önce başladığını gösteriyor.



Bilim insanları, Avustralya’da ortaya çıkarılan 350 milyon yıllık fosil ayak izleri sayesinde sürüngen evrimine dair bugüne kadar kabul edilen birçok bilgiyi yeniden değerlendirmek zorunda kalabilir. Yeni bulgular, omurgalıların karaya geçiş sürecinin çok daha erken başladığını ve sürüngenlerin evrimsel geçmişinin sanılandan daha eskiye dayandığını gösteriyor.

Flinders Üniversitesi’nden Profesör John Long önderliğindeki araştırma ekibi, Melbourne yakınlarında bulunan kumtaşı parçası üzerindeki izleri inceledi. Yaklaşık 50 santimetre büyüklüğündeki kaya parçası üzerinde, uzun parmaklı ve kancalı pençelere sahip bir sürüngenin ayak izleri tespit edildi.

Araştırma ekibinden Uppsala Üniversitesi Profesörü Per Ahlberg, şu şekilde bir açıklamada bulundu:

“Bu keşif modern tetrapodların ne zaman evrimleştiğine dair bildiğimiz her şeyi sorgulamamıza neden oluyor. Tek bir kişinin kaldırabileceği büyüklükteki bir kaya parçası üzerindeki izler, evrim teorisinde yeni bir sayfa açıyor.”

Fosil izlerinin bulunduğu dönemde, bugünkü Avustralya’nın da parçası olduğu Gondvana süperkıtasında sıcak ve nemli bir iklim hakimdi. Geniş ormanların kapladığı bu bölgede yaşayan sürüngen benzeri canlının, modern bir kertenkeleyi andırdığı ve yaklaşık 80 santimetre uzunluğunda olduğu tahmin ediliyor.

Fosil Ayak İzleri Sürüngen Evriminin Yeni Yüzünü Ortaya Çıkarıyor



Keşfedilen izler, bir günlük aktivitenin kayıtlarını sunuyor. Dr. Grzegorz Niedźwiedzki, izlerin oluşum sürecini şöyle açıklıyor:

“Hafif bir yağmur öncesinde bir sürüngenin koştuğunu, yağmur damlalarının izleri kısmen örttüğünü ve ardından iki sürüngenin daha ters yönde hareket ettiğini görebiliyoruz. Bu izler, zeminin sertleşmesi ve tortuyla kaplanması sayesinde günümüze kadar korunabilmiş.”

Daha önce en eski sürüngen ayak izleri Kanada’da bulunmuş ve 318 milyon yıl öncesine tarihlendirilmişti. Yeni keşif, sürüngen evriminin başlangıcını 35 milyon yıl daha geriye götürüyor. California State Üniversitesi’nden paleontolog Stuart Sumida, “Yüzgeçten bacağa geçişin çok daha uzun sürdüğünü düşünüyorduk. Bu keşif, evrimin sanıldığından çok daha hızlı gerçekleştiğini gösteriyor,” değerlendirmesinde bulundu.

Nature dergisinde yayımlanan araştırma, modern sürüngenlerin, kuşların ve memelilerin dahil olduğu amniot grubunun evrimsel geçmişine de ışık tutuyor. Kancalı pençeler, sadece karada yaşamaya evrimleşmiş hayvanlarda görülen bir özellik olarak dikkat çekiyor. İlk omurgalılar olan balıklar ve amfibiler sert tırnaklara sahip değildi ve üreme için hâlâ su ortamına bağımlıydı.



La Trobe Üniversitesi’nden Dr. Jillian Garvey, “Yeni bulgular evrim tarihinin bu bölümünü yeniden yazıyor. Avustralya ve Gondvana’da hâlâ keşfedilmeyi bekleyen çok şey olduğunu gösteriyor,” şeklinde konuştu.

Flinders Üniversitesi’nden Dr. Alice Clement ise fosil izlerinin önemini şöyle vurguluyor:

“Bir iskelet bize bir hayvanın ne yapabileceği hakkında sınırlı bilgi verebilir. Ancak ayak izleri hayvanın davranışını ve nasıl hareket ettiğini doğrudan kayıt altına alır. Kumtaşında yer alan izler, erken Karbonifer döneminde sürüngenlerin yaşam tarzını anlamamıza yardımcı oluyor.”

Kaynak: Sci News