Mars’ta neden hâlâ yaşam izine rastlanamadığına dair yeni bir teori gündemde. İşte Kızıl Gezegen’in yaşamı desteklemeyen evrimi…



Bilim insanları Mars’ta bugüne dek neden yaşam izine rastlanamadığını açıklayabilecek yeni bir ipucunun peşinde. NASA’nın Perseverance keşif aracının topladığı verilerle desteklenen teoriye göre, Kızıl Gezegen’in atmosferi milyarlarca yıl önce dönüşü olmayan bir biçimde değişti.

Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, yaklaşık 3,5 milyar yıl önce Mars’ta akan nehirler, deltalar ve hatta kuzey bölgesinde bir denizin erozyona uğramış kıyı şeritleri bulunuyordu. Ancak gezegen zamanla soğuk ve kurak bir çöle dönüştü.

Chicago Üniversitesi’nden planetoloji bilimcisi Dr. Edwin Kite liderliğindeki araştırma ekibi, Mars’ın neden Dünya gibi yaşanabilir kalmadığını açıklayan yeni bir model geliştirdi. Bu modele göre Kızıl Gezegen’deki yaşanabilir dönemler istisna olarak kaldı ve gezegen genellikle kendini bir çöl gezegeni olarak düzenledi.

Curiosity keşif aracının Mount Sharp’ta ve Perseverance’ın Jezero Krateri’ndeki nehir deltasında yaptığı keşifler, karbonat açısından zengin kayaların varlığını ortaya çıkardı. Bu gözlemler Mars’ın atmosferinin nereye gittiği sorusuna ışık tutuyor.

Mars’ın İklim Döngüsü Nasıl İşliyor?

Dünya’da karbondioksit atmosferde gezegeni ısıtıyor ve uzun zaman dilimlerinde karbon, kireçtaşı gibi karbonatlı kayalarda hapsolmaya başlıyor. Ardından volkanik püskürmeler bu gazı tekrar atmosfere salıyor ve böylece suyun sürekli akmasını destekleyen dengeli bir iklim döngüsü oluşuyor.



Ancak gezegendeki volkanik aktivite Dünya’ya kıyasla çok daha zayıf. Dr. Kite’a göre bu durum dengeyi bozuyor ve Mars’ı daha soğuk ve yaşanmaya elverişsiz hale getiriyor. Araştırmacıların modellemelerine göre Kızıl Gezegen’deki kısa süreli su dönemleri, 100 milyon yıl süren çöl dönemleriyle takip ediliyor.

Güneş’in parlaklığı her milyar yılda yaklaşık %8 artıyor. Bilim insanları, Güneş parladıkça gezegendeki sıvı su akışının başladığını, ancak bu suyun Dünya’da olduğu gibi karbondioksiti kayalara hapsettiğini ve gezegenin tekrar soğuk ve çorak bir çöle dönüştüğünü öne sürüyor.

Yaşamın Başlangıcı için Yeni İpuçları



Araştırmacılar Kızıl Gezegen’de bugüne kadar bulunan karbonat açısından zengin kayaların, Gale Krateri’ndeki dağılımının gezegenin tamamı için tipik olup olmadığını henüz bilmiyor. Bu hipotezin doğrulanması için daha fazla bölgeden karbonat örneklerinin tespit edilmesi gerekiyor.

Dr. Kite, Mars’ta yeraltında henüz keşfedilmemiş sıvı su ceplerinin bulunabileceğini belirtiyor. Hem ABD hem de Çin önümüzdeki on yıl içinde Mars’ın yüzeyinden kaya örneklerini Dünya’ya getirmeyi hedefliyor.

Eğer Mars’ın sulu dönemlerinde bile en küçük mikroorganizmaları barındırmadığı kanıtlanırsa, bu evrendeki yaşamın başlamasının ne kadar zor olduğunu gösterecek. Ancak eski yaşam izleri bulunursa, Dr. Kite’ın ifadesiyle “yaşamın başlangıcının gezegen ölçeğinde kolay olduğu” anlaşılacak.

Kaynak: Space