Sakarya İli Hakkında Her Şey

Sakarya




Sakarya, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık yirmi ikinci şehri. 2015 yılı sayımına göre 953.181 nüfusa sahiptir. 16 ilçesi vardır. Marmara Bölgesi'nin Çatalca-Kocaeli Bölüm'ünde yer alır.
Sakarya'nın kuzeyinde Karadeniz, batısında Kocaeli, Bursa, doğusunda Düzce ve güneyinde de Bolu ile Bilecik bulunmaktadır. Sakarya Nehri, Sakarya'nın Karasu ilçesinde Karadeniz'e dökülür.
Sakarya'da ekonomisinde tarımın önemli bir yeri vardır. Hendek, Karasu ve Kocaali ilçelerinde fındık yetiştiriciliği mevcuttur.Ayrıca mısır tarımı da yapılmaktadır. Sakarya'da sanayi son zamanlarda gelişmeye başlamıştır. Son yıllarda kurulan sanayi kuruluşları bu sanayileşmeyi daha da artırmıştır. Sakarya, bir milyona yaklaşan toplam nüfusuyla İstanbul, Bursa, Kocaeli ve Balıkesir'in ardından Marmara Bölgesi'nin en büyük beşinci şehridir.

Osmanlı Dönemi


13. yüzyılın sonlarına doğru Konur Alp, bugünkü Adapazarı Havzası'nı fethederek Türk hakimiyetini yeniden sağladı. Orhan Gazi zamanında yapılan bu fetihlere ithafen Sakarya ve çevresinde padişah adına Orhan Camii'ler yapılmıştır. İlk olarak batı Türkistan ve Azerbaycan'dan gelen göçebe Türk boyları buralarda köyler ve kentler kurmuşlardır. Adapazarı, Sakarya Nehri ve Sapanca Gölü'nden çıkan Çark Suyu arasında kalan yarımada biçimindeki kara parçası üzerinde kurulmuştur. 1563 yılına ait bir vesika ve 1581 yılında Akyazı Ada Kadılığı'na yazılan ve bu yöreden nahiye diye bahseden bir ferman şehrin tarihini anlatan ilk belgelerdendir.
Adapazarı yöresi başkent yakınında olduğu için üretim fazlası her şey İstanbul'a gönderilirdi. Özellikle tarım, hayvancılık ürünleri ve kereste açısından Sakarya çevresi önemliydi. İstanbul, İzmit ve Kefken tersanelerine yakınlığı çevreden çokça kerestenin üretilmesine neden olmuştur.
Osmanlı kumandanlarından Karamürsel Alp, Karamürsel'de kurduğu tersanenin kereste ihtiyacını Karasu-Adapazarı arasındaki ormanlardan karşılıyordu. Kereste işlerini takip için Adapazarı'nda Kereste Eminliği kurulmuştu. Elde edilen tomruklar Sakarya Nehri üzerinden Karadeniz'e, oradan İstanbul'a Tersane-i Amireye ulaştırılıyordu. Gemi küreği yapım işi Karasu'ya verilmişti. Tomrukların tamamı başkente gönderilmez, Sakarya ağzında (Yeni mahalle) gemi yapım ve onarımı yapılırdı. Sakarya'dan Tophaneye top arabalarının ahşap parçaları hazırlanır ve gönderilirdi.
Evliya Çelebi Sakarya yöresinden ağaç denizi olarak bahseder. Yöreyi gezen Fransız kontu A.De. Moustier 1862 yılında şunları yazmıştır: "Adapazarı nehrin kenarında 10.000 kişilik bir kent. Ceviz ağacı bol fakat kesilenlerin yerine yenileri dikilmiyor. Bu gidişle Adapazarı ağaçsız kalacak." Adapazarı'nda o yıllarda ceviz ağacından tabanca ve tüfek kabzası yapılmaktaydı.
İkinci Beyazıt Köprüsü: Osmanlı zamanından kalan köprü tarihi açıdan önemlidir. Geyve ilçesinde Alifuatpaşa kasabasında II. Bayezid tarafından yaptırılmıştır. Sakarya Nehri üzerine yapılan köprü 15 gözlüdür, uzunluğu 196,5 genişliği 5,5 metredir.

Coğrafya

İlin topoğrafyası üç ana kısımda incelenir: 1. Kuzeydeki alçak tepelik alanlar, 2. Orta kısımda Adapazarı ovası düzlüğü, 3. Güneyde engebeli dağlık alanlar. Kuzey Anadolu Fay hattının kuzeyinde olmak üzere, batıdan Kocaeli platosu Sakarya nehrine kadar ilerler. Çam Dağı kütlesi hariç kuzey Kısımlar Kocaeli platosunun devamı durumundadır.
Adapazarı ovası (Akova) Sakarya nehrinin taşıdığı alüvyonlarla oluşmuştur. İzmit körfezi ve Sapanca Gölünün devamı olan Adapazarı ve Düzce ovaları tektonik oluşumlu ovalardır. Ovada 400 metreye kadar alüvyon çökeller yer alır. İl topraklarının %34'ü ovalar, %44'ü platolar, %22'si dağlar tarafından oluşturulur.

Nüfus

Sakarya bölgesi 19. yy boyunca üç büyük savaşın sebep olduğu muhacir akınına uğramıştır. 1853-56 Kırım savaşı, Şeyh Şamil'in mücadelesi 1850-1860 Kafkas Savaşı, 1877-78 Osmanlı-Rus harbi Sakarya'nın bağlı bulunduğu İzmit mutasarrıflığına yoğun göçe sebep olmuştur.
Sakarya ilinde demografik yapısı şu unsurlardan oluşmaktadır: Yerli halktan Manavlar, Yörükler, Kafkasya halklarından; Çerkesler, Abhazlar, Acaralı Gürcü, Mohti Lazlar, Hemşinliler. Kırım Tatarları, Balkanlar ve Rumeli göçmenleri; Boşnak, Arnavut, Pomak, Sırp ve Bulgaristan ile Yunanistan'dan göçen Muhacirler. Doğu Karadeniz'den gelen Karadenizliler, Abdallar, Romanlar, az miktar da olsa Rum, Ermeni, Arap bulunmaktadır. Hemen tamamını Müslüman nüfusun oluşturduğu halkın; %93.1 Hanifi, %3.6 Alevi, %3.3 Şafii mezhebine mensuptur



Turizm

İlde çeşitli turizm faaliyetleri yapılacak alanlar bulunur. Deniz, akarsu, göl, yayla, termal, orman, doğa, flora turizmi kaynakları yer alır.

Deniz turizmi; İlin kuzeyindeki Karasu ve Kocaali ilçelerinde gelişmiştir. Sakarya ilinin yaklaşık 60 km uzunluğundaki Karadeniz kıyısı, bir tek çakıl taşının bulunmadığı ince kum yer aldığı kumsallarla kaplıdır. Bu alan, Türkiye’de kesintisiz uzanan en uzun kumul sistemidir. Yatırımın yapılabileceği her alanda deniz turizmi gelişebilir. Yazlık ikinci konutlar, oteller, pansiyonlarla yaz mevsiminde yoğun bir nüfus ağırlanır.

Göller: Sapanca Gölü, mesire yeri, ve su sporları açısından önemlidir. Acarlar Longozu, mesire yeri ve eko turizm açısından, Poyrazlar Gölü mesire yeri, Akgöl mesire alanı ve balık tutma açısından ilgi çekmektedir.

Akarsular: Sakarya Nehri kıyılarında kır lokantaları, dinlenme tesisleri yer alır. Özellikle denize döküldüğü Karasu Yenimahalle'de yoğunluk daha fazladır. Maden deresi tarihi kalıntıları, şelalesi ,mağaraları, yürüyüş parkurlarıyla ve serin ortamı ile yazın sıcak günlerinde uğrak yeridir. Çark deresi şehir içinde yapılan Mesire alanı ile ilgi çeker. Doğançay ve Aygır deresi doğal yürüyüş alanlarıyla hafta sonları İstanbul ve yakın çevreden ziyaretçi çeker.

Kaplıcalar: Fay hattının geçtiği tüm alanlarda olduğu gibi Sakarya'da da fazla miktarda termal alan yer alır.Kuzuluk kaplıcaları, Marmara bölgesine hitap edecek kadar konaklama tesislerinin bulunduğu turizm alanıdır. Taraklı, Hacıyakup köyündeki kil hamamı, Akyazı'da bulunan Çökek kaplıcası, Geyve Ilıcaköy Gazlı Suyu ile Ahibaba köyündeki Acısu içmesi ziyaretçilerin uğrak yerlerindendir.

Yaylalar: Soğucak, Kırca, Acelle, Çiğdem yaylalarında şenlikler düzenlenir. Bunun yanında ilde ziyaretçi çeken diğer yaylalar şunlardır: Keremali, Katırözü, Kirpiyan, Sultanpınar, Yanık, Sulucaova, Yörükyeri, Çilekli, Akar, Haydarlar-Kuloğlu, Dikmen, Hamzapınar, Belengerme, İnönü, Güzlek, Karagöl ve Turnalı.

İl genelinde 21 turistik işletmede, 3402 yatak kapasitesi bulunur.

İstanbul çevresine yakın olan illerimiz arasında olan Sakarya, Tatil Amaçlı konaklama ve gezmek için en ideal yerlere sahiptir. 2015 yılı tahmini istatistiklere göre 942.033 kişilik nüfusa sahip olup ülkemizin Marmara Bölgesinde yer almaktadır.

Gölbaşı Park



Arifiye İlçesinde bulunan Gölbaşı parkı Sakarya’nın en gözde yerlerinden birisidir. Ailenizi alıp gelebilir çocuklarınıza eğlence yeri sunabilir veya piknik yapabilirsiniz. Kamu Spotu: Çöplerimizi lütfen sağa sola değilde çöp kutularına atalım.

Kent Park



Parkları ve Mesire yerlerini sıralamaya kalksak konu baya kalabalık olacağından bir kaç mesire yerlerini bu şekilde gösterelim dedik, Kent park da bunlardan birisi.

Adapazarı



En meşhur ili olan Adapazarı’nın namını illaki duymuşsunuzdur, En kalabalık ve hoş yerlerden bir yerdir. görülecek yerler listesinde yer almasının nedeni de budur açıkçası.

Karagöl Yaylası, Taraklı



Muazzam bir görsele sahip olan Karagöl Yaylası, Taraklı ilçesinde bulunmaktadır. Cennet bahçelerini andıran görüntüsü ile Bilakis Sakaryalıların en çok sevdiği yaylalardan birisi.

Çark Caddesi



Çark Caddesi Adapazarı’nın en Kalabalık caddelerinden birisidir. Oldukça meşhurdur ve aradığınız bir çok şeyi bulmanız mümkündür. Kendinize ve sevdiklerinize hediyelik eşya alabilirsiniz. İstanbul’un İstiklal Caddesini andırmaktadır.

Gölkent, Ferizli



Fevkaladenin fevkinde olan bu görsel kadar güzel bir yerdir. Çevrede bulunan tepelerden dahi muazzam bir poz vermektedir.

Beşköprü



Kışın çekilen Beşköprü adlı bu tarihi köprü en çok ilgi gören yapıtlar arasındadır. Zaman onu yorsa dahi kendini korumayı başarmış galiba. Sakarya’ya gelirseniz uğramadan dönmeyin deriz.

Çiğdem Yaylası



Akyazı ve Hendek köylerinin beraber kullandıkları büyük bir yayladır. Yayla zamanı bir çok etkinlik düzenlenir.

Karasu Plajı



Eğer Sakarya Çevresinde oturuyorsanız ve bulunduğunuz yerden bir nebze uzaklaşıp kafa dinlemek istiyorsanız burası tam sizlik. Yaz tatilinizi burada geçirebilir yakın yerlerden konaklama için kendinize yer beğenebilirsiniz.

Acarlar Longozu



Karasuda bulunan en güzel yerlerden biridir diyebiliriz. Zengin menüleri ile karnınızı doyurabileceğiniz mekanlar ve doğanın akıcılığına kendinizi bırakacağınız bir tabiat güzelliği mevcut.

Doğançay, Geyve



Yazın gidilebilecek en güzel yerlerden biridir Doğançay. Akan şelalenin altında serinleyebilir, çevresinde bulunan kayalardan suya atlayabilir ve en önemlisi derenin sesine kulak verip kafanızı dağıtabilirsiniz.

Sapanca Gölü



Sakarya’nın en güzelleri.. Manzaraya Karşı oturup sevdiklerinizle çayınızı yudumlayarak sohbet edebilirsiniz. muazzam bir görüntüye sahip olmakla birlikte en çok ilgi gören yerlerdendir.

Acelle Yaylası



Acelle Yaylası Akyazı ilçesinde bulunmaktadır. Yaylanın eşsiz güzelliğine dayanamayıp yerleşen ve yerleşim yüzdesi git gide artmış olup köy kıvamına gelmiş diyebiliriz.

İstanbul dere – Sapanca



Doğa içerisinde bulunan mu muhteşem yer dere sesi eşliğinde ister kahvaltı ister akşam yemeği yiyebileceğiniz hizmet vermekte. İsterseniz çevresinde yürüyüş dahi edebilirsiniz.

Rahime Sultan Camii



4. Abdülmecid tarafında inşa edilmiş olan Rahime Sultan Camii, Sapancanın tarihi ibadet yerlerinden birisidir. 1892 yılından günümüze kadar gelen bu manevi camii, 99 depreminde hasar görmüştür.

Sakarya'nın meşhur yemekleri

Köpük Helva



Aslına bakılırsa bir çok yörede yapılan bir tatlıdır köpük helva. Fakat herkes yöresel bir tat haline getirmemiştir.
Sakarya’nın taraklı ilçesinde meşhur bir tat haline gelmiştir. 100 yıldan fazla bir zamandır geçimini yalnızca köpük helva yaparak sağlayan bir aile dahi mevcuttur burada.

Dartılı Keşkek



Sakarya’da; üretilen sütün kaynatılmadan önce yağının alınarak kaymak haline getirilmesi sonucunda, kaymağın kavrulmuş haline dartı diyebiliriz. Yapımı çok kolaydır. Kahvaltı da ekmeğinize sürerek ya da makarnalarınıza çok yakışacak bir sos olarak da kullanabilirsiniz. Kahvaltılarınız da bir kere denemenizi tavsiye ederim çünkü dartı olmadan kahvaltı yapmak istemeyebilirsiniz.

Sütlü Bal Kabağı Tatlısı



Türkiye’nin en tatlı ve kaliteli kabakları Sakarya’da yetiştiği için yöresel tatlar arasına giren Sütlü Kabak Tatlısı diğer illerde yapılan kabak tatlılarına göre tek farkı süt ile yapılmasıdır.
Sakarya’mız da yetişen bal kabaklarının sofralarımıza lezzet katacak tatlılarının arasında yer alan Sütlü Kabak Tatlısının önemli bir yeri vardır. İlimizin doğal ürünlerinden biri olduğu için kış günlerinde sağlığınızın en muhteşem koruyucusu olacaktır. Kansere karşı vücudunuzun direncini sağlayacaktır. İçerisinde bulunan A ve E vitamini göz sağlığınız için oldukça önemli bir yere sahiptir.

İncir Uyutması




Bundan yıllar önce Sakarya'nın bir köyünde yediğim nefis bir lezzeti sunmak istiyorum size… İncir ve sütün cevizle süslenmiş muhteşem karışımı. Taze süt, yıkanmış kuru incirle birleştirilip kıvamlı hale gelmesi bekleniyor. Bu işleme bazı köy yerlerinde uyuşturma deniyor.

Kaşnuka




Sakarya’ya ait yöresel bir lezzetle karşınızdayız.. Çay sofralarınıza eşlik edecek bir şey arıyorsanız ayrıca dengeli beslenme alışkanlığınız varsa bu yöresel lezzet tam size göre. Hamur işi olduğu için fazla tüketmenizi önermeyiz fakat içerisindeki yararlı malzemelerden dolayı güvenle yiyebilirsiniz.

Islama Köfte



Sakarya denince akla ilk gelen lezzetlerden biri elbette Islama Köftedir. Sakarya’ya yolunuz düştü ve karnınız çok mu aç? Buraya geldik ama ne yesek acaba diye mi düşünüyorsunuz? O halde et sevenlerin asla pişman olmayacağı hatta tadına doyamayacağı meşhur