Dinozorların Sindirim Sırrı Ortaya Çıktı: Midelerindeki ‘Fırın’ Çiğnemeyi Gereksiz Kılıyordu

Dinozorların mide yapısı, bitkileri çiğnemeden sindirebilecek kadar gelişmişti. Yeni fosil bulguları, fermantasyon temelli bu sindirim sistemini ortaya koydu.



Dinozorlar hakkında her geçen gün yeni keşiflere imza atılmaya devam ediliyor. Bilim insanları, devasa sauropodların sindirim sistemine dair önemli bir bulguya ulaştı.

İlk kez bir sauropoda ait fosilleşmiş mide içeriği tespit edildi ve böylelikle bu dev canlıların çiğnemeden beslendiği ve sindirimi fermantasyonla gerçekleştirdiği doğrulandı.

Fosilleşmiş mide içeriği, 2017 yılında Avustralya’nın Queensland eyaletindeki Winton Formasyonu’nda bulunan Diamantinasaurus matildae türüne ait bir örnekte bulundu. Bahsi geçen birey, yaklaşık 94 ila 101 milyon yıl öncesine tarihleniyor. Kazı çalışmaları, Avustralya Doğa Tarihi Dinozorlar Çağı Müzesi’nden uzmanlar ve gönüllüler tarafından gerçekleştirildi.

Buluntu, neredeyse tam bir iskelete sahip olmasıyla dikkat çekerken yanında ortaya çıkartılan gizemli bir taş yığını daha sonra yapılan detaylı analizlerde “kololit” olarak tanımlandı. Kololit, yani fosilleşmiş mide içeriği, birden fazla katmanda korunmuş bitki fosilleri içeriyordu.

Bazı Dinozor Türlerinde Çiğnemeden Sindirim Mümkündü

Yapılan analizlerde fosil örneklerinde kozalaklı ağaçlara ait parçalar, tohum eğrelti otlarının meyve yapıları ve çiçekli bitkilere ait yaprak izleri tespit edildi. Current Biology dergisinde yayımlanan araştırma, sauropodların bu bitkileri çiğnemeden yuttuğunu ve sindirim sürecinin bağırsaklarda gerçekleşen fermantasyon ile tamamlandığını ortaya koydu.

Bu sindirim sistemi, günümüzde fillerde, gergedanlarda ve atlarda gözlemlenen, düşük kaliteli bitki materyalini yüksek verimle işleyebilen “arka bağırsak fermantasyonu” modeline benzetildi.



Dinozorların bağırsaklarında bulunan “mide fırını”, fermantasyon ve mikrobiyal faaliyetler sayesinde çiğnemeye gerek kalmadan bitkileri parçalayabiliyordu.

Curtin Üniversitesi’nden Dr. Stephen Poropat yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Fermantasyon yoluyla bir sauropodun oluşturduğu ısı miktarı oldukça fazla olurdu. Uzun boyun ve kuyruk yapısı, tıpkı fillerin kulakları gibi, bu ısının atılmasında etkili bir mekanizma olabilir. Aynı zamanda beynin bu ‘mide fırınından ’ uzak tutulmasını sağlamış olabilir,”

Sauropodların Bitkisel Yaşama Etkisi Yüksekti

Yeni keşif yalnızca türünün ilk örneği olmakla kalmayıp sauropodların yaşam döngüleri boyunca çevresel etkilerine dair yeni bakış açıları da sunuyor.

Dr. Poropat, “Prehistorik hayvanları çoğunlukla yalnızca erişkin halleriyle düşünmeye meyilliyiz, ancak yavru, genç ve ergen dönemlerinde bile çevre üzerinde büyük baskılar oluşturmuş olmalılar,” dedi.

Araştırmada, genç sauropodların alçak bitki örtüsünü hızla tüketebileceği, ergen bireylerin ise hem alçak hem de erişebildikleri yüksek bitkileri sömürebileceği belirtildi. Yetişkin bireyler ise ağaç tepelerinden ya da yer seviyesinden beslenerek çevreye etkilerini sürdürmüş olabilir.



Poropat değerlendirmesini şu sözlerle noktaladı:

“Sauropodların bu baskısı, bitkilerin fiziksel ya da kimyasal savunmalar geliştirmesine, hızlı yeniden büyüme stratejileri geliştirmesine veya tohumlarını meyve ve kapsül içinde sunarak yayılmalarını sauropodlara bırakmasına neden olmuş olabilir. Bu canlılar, yaşamları boyunca bulundukları ekosistemlerin mühendisleri olarak işlev görmüşlerdir.”

Kaynak: [Sadece kayıtlı ve aktif kullanıcılar bağlantıları görebilir. ]