Ankara Savaşı

Çevrimdışı

I. Murad'ın yerine 1389'da Osmanlı padişahı olan I. Bayezid ilk olarak ayaklanan Anadolu beyliklerini egemenliği altına aldı. 1391 yılında Konstantinopolis'i kuşatma altına aldı. 1396'da Niğbolu Muharebesi'nde Batı Avrupa'dan şövalyelerin oluşturduğu Haçlı ordusunu yenilgiye uğrattı. 1397 yılının sonbaharında Karamanlılara karşı Akçay Muharebesi'ni kazandı. I. Bayezid 1399'da Malatya'yı Memlûklerden aldı. 1370 yılında Timur'un başına geçtiği Türk-Moğol devleti Timurlular ise Mâverâünnehir'de dağınık haldeki Türk ve Moğol boylarını birleştirdi. 1378 yılında İran'ı alan Timur, daha sonra Azerbaycan ve Irak'ı ele geçirdi. 1391 ve 1395'te olmak üzere iki kez Altın Orda Devleti'ni mağlup etti. Timur 1399 yılında Hindistan seferi ile Kuzey Hindistan'ı ele geçirdi. Ardından batıya yönelerek Bağdat'ı aldı ve Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf tabi olduğu Celâyir Sultanı Ahmed Celâyir ile birlikte I. Bayezid'e sığındı. Timur Azerbaycan bölgesini verdiği oğlu Miranşah'ın akli sağlığının bozulması ve karışıklıklar çıkması nedeniyle yedi yıl harbi olarak adlandırılan üçüncü batı seferine çıktı.

1399-1400 kışını Karabağ'da geçiren Timur, Pasinler'e geldiği esnada Anadolu beyleri kendisine sığındı ve Bayezid tarafından alınan topraklarının geri verilmesini talep etti. Timur, Akkoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman Bey ile Erzincan emiri olan Mutahharten'i siyasi vaatler ile kendi safına çekti. I. Bayezid ise Mutahharten'e tekrar kendisine tabi olmasını ve vergisini vermesini istedi. Timur ise Bayezid'e Haçlılar ile savaşması nedeniyle saldırmadığını, haddini bilmesini ve kendisini savaşa zorlamamasını tembihledi. Bayezid ise Timur'a; "önceden beri onunla muharebe yapmak istediğini ve gelmediği takdirde kendisinin onun üzerine gideceğini" söyleyen bir mektup gönderdi. Timur bunun üzerine Sivas Kalesi'ni ele geçirdi. Buradan Suriye tarafına hareket etti. Bayezid bu esnada tekrar Mutahharten'den Erzincan ve Kemah'ı geri aldı. Mutahharten'in ailesini esir aldı. Timur Bayezid'den Kemah ve çevresini teslim etmesini, şehzadelerinden birisini kendisine rehin vermesini, kendisine tabi olmasını, Anadolu beylerinin topraklarını geri vermesini ve Kara Yusuf ile ailesinin teslim edilmesini talep ederken, Bayezid ısrarla bu istekleri reddediyordu. Timur 1402 yılında tekrar Kemah Kalesi'ni ele geçirdi. Daha sonra Osmanlı elçileri tarafından Bayezid'in diplomatik teamüllere uymayan hakaret içerikli mektubu getirildi. Timur mektubu okuduktan sonra elçilere: "Bayezid'e verdiği nasihatlerin fayda etmediğini ve taleplerini yerine getirmeyen Bayezid'in sabırla bekleyerek intikamına hazır olmasını" tembihleyen bir konuşma yaptı. Timur şart koştuğu taleplerinden vazgeçmedi ve Bayezid'in ordusuyla harekete geçtiğini öğrenince muharebe kararı aldı.

İki ordu Çubuk Ovası'nda yaygın olarak kabul edilen 28 Temmuz tarihinde muharebe düzenini aldı. Farklı kaynakların belirttiğine göre; Timur'un 140.000 ila 800.000, Bayezid'in ise 70.000 ila 300.000 arasında askerden oluşan ordusu mevcuttu. Timurlular Osmanlı ordusunun sol cenahına ok saldırısı yaparak ilk atağı yaptılar. Rumeli tımarlı askerleri bu saldırıyı püskürttü. Ancak Osmanlı ordusunun sol cenahında muharebeye başlayan Kara Tatarlar saf değiştirerek Timur ordusuna geçtiler. Daha sonra Anadolu beylerine bağlı eyalet askerleri de saf değiştirdiler. Her iki cenahını kaybeden Osmanlı ordusu kalan kuvvetlerini merkezde birleştirerek tek bir tümen haline geldi. Osmanlı ordusunda Sadrazam Çandarlı Ali Paşa, Yeniçeri Ağası Hasan Ağa, Süleyman Çelebi, Mehmed Çelebi ve İsa Çelebi kuvvetleriyle birlikte muharebe alanını terk ettiler. Bayezid kalan kuvvetleriyle düşman çemberini yararak, muharebe alanından yaklaşık 16 kilometre uzaklıktaki Mahmutoğlan'a ulaştı ancak burada atının tökezleyip düşmesiyle Sultan Mahmud tarafından yakalanarak esir edildi.

Muharebenin ardından Osmanlılara ait birçok şehir Timur ordusu tarafından yağmalandı. Bayezid'in Bursa'daki ailesi esir alındı. Bayezid 8 Mart 1403'te Akşehir'de öldü. Timur Anadolu beylerine Bayezid'in ele geçirdiği topraklarını iade etti ve Anadolu'daki siyasi birlik bozuldu. Kalan topraklar Osmanlı şehzadeleri arasında paylaştırıldı. Böylece Osmanlı Devleti Fetret Devri olarak adlandırılan ve 1413 yılına kadar süren bir iktidar boşluğu dönemine girdi. Osmanlı Devleti'nin sınırları; Çorum, Amasya ve Tokat hariç, Orhan Gazi dönemindeki sınırlarına kadar küçüldü. Timur'un Anadolu ve civar yerlere yaptığı seferler nedeniyle Anadolu'daki ticaret akışı bozuldu. Venedik ve Ceneviz ise Doğu Akdeniz'deki deniz ticaretini ele geçirdi. Anadolu'nun demografik yapısı kısmen değişirken, buradaki insan nüfusu Rumeli ve Balkanlar'a göç etti.


Vikipedi