Yamyam Bakterilerin Ürpertici Hayatta Kalma Stratejisi Ses Getirdi

Bakteriler besin kıtlığı yaşadığında komşularını öldürüp onların sızan besinleriyle hayatta kalıyor. Bakteriler arasında yaygın bir savunma mekanizması araştırma konusu oldu.



Bakteriler zorlu koşullarda hayatta kalmak için beklenmedik stratejiler geliştiriyor. Besin kaynakları tükendiğinde, görünüşte zararsız mikroorganizmalar ölümcül avcılara dönüşebiliyor.

Arizona Eyalet Üniversitesi, İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (ETH Zürih) ve İsviçre Su Bilimi ve Teknolojisi Enstitüsü araştırmacıları, bakterilerin besin sıkıntısı yaşadığında komşu hücreleri öldürüp onlarla beslendiğini ortaya koydu. Science dergisinde yayımlanan çalışma, bu davranışın istisnai değil, yaygın bir hayatta kalma stratejisi olduğunu gösteriyor.

Bilim insanları, bakterilerin bu saldırgan davranışını Tip VI Salgı Sistemi (T6SS) adlı iğne benzeri bir yapıyla gerçekleştirdiğini belirledi. Bu yapı, hedef hücreye saplanarak ölümcül toksinler enjekte ediyor.

Daha önceki araştırmalar, sistemin yalnızca alan açmak için kullanıldığını öne sürüyordu. Yeni bulgular ise T6SS’in besin kıtlığı sırasında aktif hâle getirilerek bakterilerin komşularından sızan besinleri tüketmelerine olanak tanıdığını ortaya koydu.

Bakterilerde Planlı Yamyamlık Yaygı

Araştırmanın yazarlarından Dr. Glen D’Souza, “Sonuç şu: işler zorlaştığında, komşunu yersin,” diyerek bulguları özetledi.

D’Souza konuyu şu sözlerle aktardı:

“Bakterilerin birbirini öldürdüğü bilinen bir durumdu, ancak bu öldürme davranışının yalnızca hayatta kalmak için, büyüyemedikleri ortamlarda besin sağlamak amacıyla kullanıldığını şimdi açıkça görebiliyoruz.”



ETH Zürih’ten mikrobiyolog Ferran Garcia-Pichel ise şu ifadeleri kullandı:

“Çoğu bakteri çevresinden sessizce besin toplar, ancak bazıları avcıdır. Bu araştırma, zararsız olarak görülen bakterilerin de stres altında ölümcül hale gelebileceğini gösteriyor.”

Mikrobiyal Dünyada Görünmez Silahlanma Yarışı

Mikrobiyal dünyada hayatta kalmak sadece hız ya da büyüklükle değil, aynı zamanda stratejiyle de belirleniyor. T6SS gibi sistemler, bakteriler arasındaki görünmez bir silahlanma yarışının parçası. Toprakta, okyanusta ya da insan bağırsaklarında yaşayan bakteriler, yoğun ve rekabetçi ortamlarda varlık gösteriyor. Bu ortamlarda işbirliği ile çatışma arasındaki denge her an değişebiliyor.

T6SS sistemi, bakteriler tarafından ihtiyaç duyulduğunda ve belirli koşullar altında devreye sokuluyor. Bu, onların saldırganlıklarını içgüdüsel değil, çevresel şartlara göre bilinçli biçimde yönettiklerini gösteriyor.

Araştırmacılar, zaman atlamalı görüntüleme, genetik anahtarlar ve kimyasal işaretleyiciler kullanarak bakterilerin komşularını delip ardından onlardan sızan besinle büyüdüğünü gözlemledi. T6SS sistemi devre dışı bırakılan mutant bakteriler açlıktan öldü, sistemi sağlam olanlar ise hayatta kaldı.



Dr. D’Souza, “Bu durum yalnızca laboratuvarda değil; okyanustan insan bağırsağına kadar birçok doğal ortamda gözlemleniyor,” dedi.

Araştırmacı Astrid Stubbusch, bu saldırıları kare kare izlediklerini belirterek, “Komşularından yavaşça besin sızdırarak her molekülden en iyi şekilde faydalanıyorlar. Bu, mikrobiyal besin ağına dair daha önce fark etmediğimiz bir bağlantıyı ortaya koyuyor,” ifadesini kullandı.

Antibiyotik Dünyasında Reform Yaratabilir

Bakterilerdeki yamyamlık mekanizmasının anlaşılması, gelecekte bağırsakta devriye gezen daha etkili probiyotiklerin geliştirilmesine ve antibiyotiklerin doğrudan zararlı bakterilere yönlendirilmesine katkı sağlayabilir. Küresel ölçekte ise, bu tür mikrobiyal çatışmalar denizlerdeki karbon döngüsünü etkileyebilir.

Kaynak: [Sadece kayıtlı ve aktif kullanıcılar bağlantıları görebilir. ]