İznini Almadan Sokakta Rastgele Birinin Fotoğrafını Çekip Sosyal Medyada Paylaşmak Yasaya Aykırı mı?

Diyelim ki sosyal medyada gezerken aniden bir fotoğrafçının haberiniz olmadan fotoğrafınızı çektiğini gördünüz. Bu fotoğrafı kaldırtma imkânınız var mı?

Sosyal medyada özellikle sokak fotoğrafçılığı yapan kişilerin, rastgele insanların göz alıcı fotoğraflarını çektiğini görmüşsünüzdür. Yurt dışında özellikle de fotoğrafçılar arasında oldukça popüler olan bu akım, bazı zamanlarda beklendiği etkiyi yaratamıyor ve insanların tepki vermesiyle sonuçlanıyor.

Hatta birçok kişi, habersiz çekilen fotoğraflarını sosyal medyada gördüğünde direkt fotoğrafçıyla iletişime gidip fotoğrafı kaldırmasını isteyebiliyor. Bunun da ötesine geçip yasal yollara başvuracağını söyleyenler de var. Peki bunun yasal bir dayanağı var mı ya da bu kişiler bu yollara başvurarak fotoğraflarını kaldırtabilir mi?

Temelde hayır.



Toplum içinde; yani caddede, parkta, meydanda vb. farklı yerlerde kişilerin fotoğraflarının çekilmesi bir suç oluşturmaz ve yasaya da aykırı değildir. Eğer rastgele birinin sıradan fotoğrafı çekilip sosyal medyaya konuluyorsa ve sosyal medyadakilerin bunu görmesinde bir sakınca yoksa, bu durum gizliliği ihlal etmeyeceğinden yasaya da aykırı değildir.

Yani meydanda göreceğiniz bir kişiyi sosyal medyadaki insanlar da gelip görebileceği için araya sadece kameranın ve söz konusu sosyal medya platformlarının girmesi bir şeyi değiştirmemiş olur.

Bu yüzden tazminat istemek gibi durumlar da pek söz konusu olmaz.



Fakat söz konusu görüntüler kişileri küçük düşürücü nitelikteyse veya buna benzer, kişileri kötü etkileyen farklı durumlar doğurma potansiyeli varsa elbette suç kategorisine girebilir. Bunun bir tık üstünde de sürekli belli birinin fotoğrafını çekme ve onu takip etme gibi rahatsız edici şeyler vardır. Böyle senaryolarda fotoğrafın halka açık alanda çekilip çekilmemesi, kişilerin kolayca kurtulmasını sağlamaz.

Buraya kadar söylediklerimiz göz önünde bulundurulduğu sürece…
Fotoğrafçının fotoğrafı silmemesi, fotoğrafın kopyasını vermemesi, fotoğraf çekmeyi bırakmaması gibi aksiyonları suç teşkil etmeyeceğinden yargıyı ilgilendiren bir durum da oluşturmaz: Halka açık alanlarda gözün gördüğünü kamera da çekebilir yani.

Fakat bunun suç olduğu bir senaryo da var.
“Evet, kişilerin fotoğrafını çekmek ve yaymak suçtur” dediğimiz senaryoda, özel hayatın gizliliği ve kişisel verilerin korunması kanunu ihlal edilmiştir. Kişilerin evi, halka açık olmayan soyunma kabinleri, lavabolar vb. yerlerde çekilen fotoğraflar özel hayatın gizliliğini ihlal eder. Toplum içinde çekilen uygunsuz fotoğraflar da bu suça dahildir. Bu konuda TCK’de geçen şu maddelere bakabiliriz.

Madde 134- (1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır. (1)

(2) (Değişik: 2/7/2012-6352/81 md.) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
Sonuç olarak söylediklerimizi tek paydada toplayalım.

Özel hayatın gizliliğini ihlal eden görüntüler ve ses kayıtları elde etmek suçtur ve bunların yayılması da suçtur. Evli çiftler için bile sadakat ölçmek için eve konulan gizli kameralarla habersiz kayıt yapmak boşanma sebebi olarak sayılabiliyor. Yani özel hayatın gizliliği ihlal edildiği sürece görüntülerin veya ses kayıtlarının halka açık alanlarda çekilip çekilmemesi fark etmiyor. Her türlü suç.

Öte yandan herhangi bir kişisel veri açığa çıkmıyorsa veya bahsettiğimiz kanunun ihlali söz konusu değilse, fotoğraf çekilmesi veya bu fotoğrafların yayılması suç oluşturmaz. Bu sebeple fotoğrafçıdan, gayet standart, normal olan bir fotoğrafın kaldırılması istenemez.

Kaynaklar: Legal Beagle, FindLaw, Avon and Somerset Police, Sümer Hukuk Bürosu