Yaşlılarda Depresyon

Çevrimdışı

Yaşlılarda depresyon nedenleri nelerdir? Yaşlılarda depresyon belirtileri nelerdir? Yaşlı insanlarda depresyon tedavisi…



Depresyon, zaman zaman yaşlılarda da görülebilen ruhsal bir rahatsızlıktır. Ancak yaşlılarda depresyon, yaşlanmanın olağan bir etkisi değildir. Depresyon hemen her yaş grubunda görülebilen bir psikolojik sorundur ve tedavisi mümkündür.



Dünya genelinde yaşlılarda depresyon, genel yaşlı nüfusun yaklaşık %1 ila 5’ini etkiler. Evde bakıma muhtaç yaşlıların %13,5’ini ve hastanede yatan yaşlı hastalarınsa %11.5’ini etkiler.



Yaşlılarda görülen depresyonun bazı belirtileri yaşa bağlı sorunlarla benzerlik gösterdiğinden, yaşlı insanlar yanlış teşhis ve tedavide gecikme veya eksiklik riski altındadır. Belirtiler ayrıca, yanlış yorumlanıp diğer hastalıklara, ilaçların etkilerine veya yaşam değişikliklerine atfedilebilir.



Öte yandan yaşlı hastalar da duyguları hakkında konuşmak istemeyebilir veya fiziksel belirtilerin depresyona işaret ettiğini anlayamayabilirler. Evinde yalnız yaşayan yaşlı insanlar içinde bulunduğu sosyal izolasyon, yardıma almalarını zorlaştırabilir.



Yaşlılarda Depresyon Belirtileri


Bir majör depresif döneminin en belirgin özelliği, kişinin ya günün büyük bölümünde ve günlerce depresif bir ruh haline bürünmesi ya da hemen hemen yaptığı bütün faaliyetlerde ilgi veya zevk kaybı yaşamasıdır ve bu süreç de en az 2 hafta devam eder.

Yaşlılarda depresyonun sıklıkla görülen belirtileri şunlardır:



Kronik üzüntü

Hayatını normal temponun altında yaşaması

Ekonoik veya sağlık problemleri hakkında aşırı endişe duyması

Sıklıkla ağlama

Değersiz veya çaresiz hissetmek

Kilo kaybı veya kilo alma

Uyumakta zorluk çekmek

Konsantrasyon eksikliği

Somatik şikayetler (Fiziksel olarak açıklanamayan ağrılar)

Sosyal aktivitelerden geri durma



Yaşlılarda Depresyona Neden Olan Tıbbi Durumlar



Kronikleşmiş tıbbi rahatsızlıklar, yaşlı hastalarda depresyon belirtilerini tetikleyebilir veya kötüleşmesine neden olabilir. Herhangi bir tıbbi durum, bilhassa ağrılı hastalıklar, güçten düşmeye neden olan veya yaşamı tehdit eden sağlık problemleri, yaşlılarda depresyona neden olabilir. Bu hastalıkların bazıları şunlardır;



Demans ve alzheimer

Şeker hastalığı

Parkinson hastalığı

Kalp hastalıkları

Felç

Çoklu skleroz

Lupus



İlaçlar ve Depresyon İlişkisi



Bazı ilaçlar yaşlılarda depresyon görülmesine neden olabilir. Bu ilaçlar şunlardır;

Kardiyovasküler, antipsikotik ve kemoterapötik ilaçlar

Antianksiyete ilaçları ve sakinleştiriciler

Antikonvülsanlar

Anti-inflamatuar ve anti-enfektif ilaçlar

Uyarıcılar

Hormon ilaçları ve diğer bazı ilaçlar



Kullandıkları ilaçlar nedeniyle depresif semptomlar yaşayan yaşlı hastalar, semptomları derhal doktorlarına bildirmelidir.



Depresyon ve Bunama



Yaşlılarda depresyon kimi zaman demans ile benzerlik gösterebilir. Bu durum, depresyon ve demans arasında ayrım yapmayı güçleştirir.



Depresyon



Zihinsel düşüş birden gerçekleşir.

Hastalar tarih ve saat gibi bilgileri doğru bir biçimde bilebilirler.

Konsantrasyon kaybı sıklıkla görülür.

Dil ve motor becerilerde yavaşlama görülse de bu normaldir.

Hafıza sorunlarını ve kafa karışıklıklarını fark edip endişeye kapılırlar.



Bunama



Zihinsel düşüş yavaş yavaş ortaya çıkar.

Hastaların kafası karışır. Her zaman gittikleri yolda yönünü şaşırıp kaybolabilir. Tarih ve saatleri karıştırabilirler. Yani zaman ve mekan kavramı yitirilir.

Kısa süreli hafızları zayıflar.

Yazma ve konuşma gibi motor becerileri bozulur.

Hafıza sorunlarını fark etmezler ve bu durumu umursamazlar.



Yaşlılarda Depresyon Tedavisi



Yaşlılarda depresyonun tedavisi için birden fazla yöntemin bir arada uygulanması gerekebilir. Bunlar;



Psikoterapi: Konuşma terapisi yaşlı hastaların depresyondan kurtulmalarına destek olabilir. Kısa süreli, çözüm odaklı terapi (Bilişsel Davranışçı Terapi), yaşlıların depresyon belirtileri göstermelerine neden olan düşünce kalıplarını ve davranışlarını ortadan kaldırmak da etkilidir. Araştırmalar, yaşlı hastaların psikoterapi alırken fiziksel sağlık sorunları üzerindeki endişelerinin ve dini/manevi inançlarının ele alınmasının, tedavi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.



Destek grupları: Benzer problemleri (depresyon, tıbbi rahatsızlıklar, kayıp sonrası yas, vb.) yaşayan yaşlıları birbirine yakınlaştırmak için oluşturulmuş gruplar, sosyal destek ve konuşmak için güvenebilecekleri başka insanlarla buluşma fırsatı bulmaları açısından faydalıdır.



İlaç tedavisi: Depresyon belirtilerini hafifletmek adına antidepresanlar reçete edilebilir. Fakat antidepresanlar yaşlılarda önemli yan etkilere sebep olabilir. Yaşlı hastalar ilaçlara daha fazla duyarlıdır. Bu nedenle yaşlılara verilen ilaçlar yakından takip edilmelidir.



Yaşam tarzında değişiklik: Günlük egzersiz ve yürüyüşler, sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırılması ve sosyal destek sağlanması, yaşlılarda depresyon tedavisine büyük ölçüde yardımcı olabilir. Depresyon problemiyle karşılaşan yaşlıların aileleri veya arkadaşları, depresyondaki hastanın aşağıdaki ekinliklere katılım göstermesini sağlayabilir.



Grup gezileri planlayın.

Haftalık olarak ziyaret edin.

Hastane randevularına gitmelerine yardımcı olun.

Kolay hazırlanabilecek sağlıklı yemekler pişirin ve dondurucuya koyun.

İlaçlarını düzenli olarak almalarına yardımcı olacak bir sistem geliştirmelerini sağlayın.



İntihar Riski



Majör depresif bozukluk yaşayan hemen herkes için her zaman intihar riski söz konusudur. ABD’de, 2015 verilerine göre, en yüksek ikinci intihar oranı %19.4 ile 85 yaş ve üzeri kimselerde meydana gelmiştir. En yüksek oran %19,6 ile 45-64 yaş arasındaki yetişkinlerde görülmüştür.

Geçmişte intihar girişiminde bulunmuş birinin intihar etme riski faktörler arasında en yüksek risk olmaya devam etse de, gerçekleşmiş intiharların büyük çoğunluğu başarısız girişimlerden önce gelmez. Tanıdığınız yaşlı biri herhangi bir intihar düşüncesine sahipse veya davranışlarında intihar belirtisi gösteriyorsa, geç kalmadan yardım istemek önemlidir.

Özetle;

Yaşlılarda depresyon, diğer bazı hastalıklarla benzer belirtiler gösterdiği için tanı koyulması kimi zaman gecikebilir. Profesyonel yardımla yaşlılarda depresyon tedavi edilebilir.