13 Mayıs - Tarihte Bugün Neler Oldu?

Çevrimiçi

13 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 133. (artık yıllarda 134.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 232 gün vardır.

Olaylar
1277 - Karamanoğlu Mehmet Bey, Konya şehrini Karamanoğulları topraklarına kattı ve Türkçeyi resmî dil ilan etti.
1846 - ABD Kongresi, sınır devriyelerine baskın yapılmasını gerekçe göstererek, Meksika'ya savaş ilan etti.
1888 - Brezilya'da kölelik kesin olarak kaldırıldı. Yasanın çıkmasında; kölelik karşıtı eylemlerin yanı sıra, köle sahibi olmanın, yeni gelen Avrupalı göçmenleri çalıştırmaktan daha masraflı olmasının da etkisi vardı.
1915 - Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey komutasındaki Muavenet-i Milliye Muhribi, HMS Goliath zırhlısını torpilleyerek batırdı.
1919 - İzmir'in işgal edileceğine ilişkin Venizelos'un beyannamesi, Aya Fotini Kilisesi'nde Yunan Albay Mavrudis tarafından yerli Rumlara okundu.
1920 - Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti, 9-13 Mayıs tarihleri arasında, 217 üye ile toplanan ve bölge ile ilgili net kararların alındığı "İkinci (Büyük) Edirne Kongresi"ni yaptı.
1929 - İran'ın Horasan bölgesinde deprem oldu: Yaklaşık 3000 kişi öldü.
1940 - Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill ünlü konuşmasını yaptı: "Size kan, ter ve gözyaşından başka vadedecek bir şeyim yok."
1949 - Yazar Rıfat Ilgaz, Cumhurbaşkanı'na hakaretten üç yıl, Mısır Kralı ve İran Şahı'na hakaretten yedi ay, Aziz Nesin de Mısır Kralı ve İran Şahı'na yayın yoluyla hakaretten yedi ay hapis cezası aldı.
1950 - Ereğli Kömür İşletmeleri'nde Türkiye'nin ilk siyasal grevi yapıldı.
1955 - Türkiye Demir Çelik İşletmeleri ile Türkiye Selüloz ve Kağıt İşletmeleri (SEKA) kuruldu.
1958 - Velcro, marka olarak tescillendi.
1965 - Batı Almanya, İsrail'i tanıdı. Karar nedeniyle dokuz Arap ülkesi, Batı Almanya ile ilişkisini kesti.
1975 - Başbakan Süleyman Demirel, Vural Önsel adlı bir kişinin saldırısına uğradı. Demirel'in burun kemiği kırıldı.
1979 - Başbakan Bülent Ecevit, iş çevrelerinin Hükümet'e karşı tutumunu eleştirerek, "yeterli yardım ve kredi sağlama eşiğine gelmişken bıçaklanıyoruz. Kendimizi yabancılara haksız yere jurnal ediyoruz." dedi.
1981 - Papa II. Jean Paul, Mehmet Ali Ağca tarafından Roma'da vurularak yaralandı.
1994 - Eski İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi (İSKİ) Genel Müdürü Ergun Göknel, klor yolsuzluğu davasında 8 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in, dolandırıcılıktan yargılanan Selçuk Parsadan'a örtülü ödenekten 5,5 milyar lira verdiği iddia edildi.
1997 - İçişleri Bakanlığı, 1993'te öldürülen Uğur Mumcu'nun ailesine, 9,5 milyar liralık maddi tazminat ödedi.
1998 - Memur Sendikaları Yasa Tasarısı'nı protesto eden memurlar hakkında, adli tarihin en geniş kapsamlı soruşturması açıldı.
2000 - Ankara Sincan'da tarlaya bırakılmış halde çok miktarda patlayıcı ve silah ele geçirildi. Patlayıcı ve silahların, yasa dışı Tevhid Selam örgütü mensubu Necdet Yüksel tarafından bırakıldığı belirlendi. Yüksel, Ahmet Taner Kışlalı'nın aracına bomba koyduğunu da itiraf etti.
2007 - Fenerbahçe, kuruluşunun 100. yılında şampiyonluğa ulaştı.
2009 - Beşiktaş, Fenerbahçe'yi 4-2 yenerek Türkiye Kupası'nı kazandı.
2010 - MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, tarihte ilk kez Tüsiad'ı ziyaret etti. Ziyaret, basında "Tarihi Buluşma" olarak nitelendirildi.
2014 - Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen bir madende çıkan yangın sonucunda, 301 maden işçisi hayatını kaybetti, 80 işçi yaralandı.

Doğumlar
1638 - Richard Simon, Fransız katolik tefsirci, teolog, filozof ve tarihçi (ö. 1712)
1655 - XIII. İnnocentius, Katolik Kilisesi'nin 244. dini lideri (ö. 1724)
1699 - Sebastião José de Carvalho e Melo, Portekizli devlet adamı (ö. 1782)
1713 - Alexis Clairaut, Fransız matematikçi (ö. 1765)
1717 - Maria Theresia, Habsburg hanedanı İmparatoriçesi (ö. 1780)
1753 - Lazare Carnot, Fransız asker ve devlet adamı (ö. 1823)
1792 - Papa IX. Pius, Katolik Kilisesi dini lideri (en uzun süre hüküm süren) (ö. 1878)
1840 - Alphonse Daudet, Fransız yazar (ö. 1897)
1857 - Ronald Ross, İngiliz doktor ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1932)
1869 - Mehmet Emin Yurdakul, Türk şair ve Milletvekili (ö. 1944)
1880 - Enis Akaygen, Türk siyasetçi ve diplomat (ö. 1956)
1882 - Georges Braque, Fransız ressam ve heykeltıraş (ö. 1963)
1888 - Inge Lehmann, Danimarkalı sismolog (ö. 1993)
1894 - Ásgeir Ásgeirsson, İzlanda'nın 2. Cumhurbaşkanı (ö. 1972)
1907 - Daphne du Maurier, İngiliz hikâye, roman ve oyun yazarı (ö. 1989)
1919 - Pierre Sudreau, Fransız siyasetçi ve direnişçi (ö. 2012)
1919 - Vedat Türkali, Türk şair ve yazar (ö. 2016)
1922 - Beatrice Arthur, Amerikalı aktris ve şarkıcı (ö. 2009)
1927 - Herbert Ross Amerikalı aktör, koreograf, yönetmen ve yapımcı (ö. 2001)
1928 - Édouard Molinaro, Fransız film yönetmeni ve senarist (ö. 2013)
1937 - Roger Zelazny, Polonya asıllı Amerikalı yazar (ö. 1995)
1939 - Harvey Keitel, Amerikalı aktör
1945 - Kathleen Neal Cleaver, Amerikalı hukuk profesörü ve Kara Panter Partisi aktivisti
1950 - Stevie Wonder, Amerikalı şarkıcı ve besteci
1954 - Recep Aktuğ, Türk şarkıcı ve oyuncu (ö. 2020)
1957 - Stefano Tacconi, İtalyan futbolcu
1958 - Sibel Egemen, Türk ses sanatçısı
1961 - Dennis Rodman, Amerikalı basketbol oyuncusu
1967 - Chuck Schuldiner, Amerikalı gitarist ve vokalist (ö. 2001)
1972 - Defne Halman, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı
1978 - Mike Bibby, Amerikalı basketbol oyuncusu
1980 - Sarp Akkaya, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1981 - Boncuk Yılmaz, Türk oyuncu ve İstanbul Kraliyet Tiyatrosu oyuncusu
1985 - Oğuzhan Koç, Türk oyuncu ve şarkıcı
1986 - Alexander Rybak, Norveçli şarkıcı
1986 - Robert Pattinson, İngiliz aktör ve şarkıcı
1987 - Candice Accola, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1991 - Francisco Lachowski, Brezilyalı model
1993 - Debby Ryan, Amerikalı aktris ve şarkıcı
1999 - Necron

Ölümler
MÖ 34 -Gaius Sallustius Crispus, Romalı tarihçi (d. MÖ 86)
1782 - Daniel Solander, İsveçli botanikçi (d. 1733)
1809 - Molla Veli Vidadî, Azeri şair ve din adamı (d. 1709)
1832 - Georges Cuvier, Fransız bilim insanı (d. 1769)
1835 - John Nash, İngiliz mimar (d. 1752)
1871 - Daniel Auber, Fransız besteci (d. 1782)
1878 - Joseph Henry, Amerikalı fizikçi (d. 1797)
1884 - Cyrus McCormick, Amerikalı mucit ve tarım makineleri üreticisi (d. 1809)
1885 - Friedrich Gustav Jakob Henle, Alman hekim (d. 1809)
1904 - Gabriel Tarde, Fransız yazar. sosyolog, kriminolojist ve sosyal psikolog (d. 1843)
1916 - Sholom Aleichem, Ukraynalı Yidiş dili yazarı (d. 1859)
1921 - Jean Aicard, Fransız roman ve oyun yazarı ve şair (d. 1848)
1930 - Fridtjof Nansen, Norveçli gezgin, bilim adamı, diplomat ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1861)
1938 - Charles Edouard Guillaume, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibifsah (d. 1861)
1939 - Mark Lambert Bristol, Amerikalı asker (d. 1868)
1956 - Aleksandr Fadeyev, Sovyet yazardır (d. 1901)
1961 - Gary Cooper, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1901)
1974 - Jaime Torres Bodet, Meksikalı diplomat, yazar ve eski UNESCO Genel Direktörü (d. 1902)
1975 - Marguerite Perey, Fransız fizikçi (d. 1909)
1980 - Erich Zepler, Elektronik mühendisi ve satranç kompozitörü (d. 1898)
1982 - Kara Karayev, Azeri besteci (d.1918)
1985 - Mildred Scheel, Almanya'nın eski first ladysi ve doktor (d. 1932)
1988 - Chet Baker, Amerikalı caz müzisyeni (d. 1929)
2001 - Jason Miller, Amerikalı aktör ve oyun yazarı (d. 1939)
2005 - Eddie Barclay, Fransız plak yapımcısı (d. 1921)
2008 - Saad el-Abdullah es-Salim es-Sabah, Kısa bir süre için 15 Ocak 2006 – 24 Ocak 2006 tarihleri arası Kuveyt emiriydi (d. 1930)
2009 - Achille Compagnoni, İtalyan dağcı ve kayakçı (d. 1914)
2009 - Norbert Eschmann, İsviçreli eski millî futbolcudur (d. 1933)
2013 - André Bord, Fransız siyasetçi (d. 1922)
2013 - Joyce Brothers Amerikalı psikolog (d. 1927)
2015 - Nina Otkalenko, Rus atlet (d. 1928)
2016 - Rodrigo Espíndola, Arjantinli futbolcudur (d. 1989)
2016 - Baba Hardev Singh, Hinli mistik ve guru (d. 1954)
2017 - John Cygan, Amerikalı oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı (d. 1954)
2017 - Bernard Bosson, Fransız merkez sağ siyasetçi, eski bakan (d. 1948)
2017 - Manuel Pradal, Fransız film yönetmeni ve senaristtir (d. 1964)
2018 - Edgardo Angara, Filipinli siyasetçi ve avukattır (d. 1934)
2018 - Glenn Branca, Amerikalı besteci ve yazar (d. 1948)
2018 - Margaret Kidder, Kanadalı-Amerikalı oyuncudur (d. 1948)
2018 - Baadur Tsuladze, Gürcü aktör, film yönetmeni, senarist ve yayıncıdır (d. 1935)
2019 - Unita Blackwell, Amerikalı insan hakları aktivisti, yazar ve siyasetçi (d. 1933)
2019 - Doris Day, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1922)
2019 - Jörg Kastendiek, Alman siyasetçi (d. 1964)
2020 - Afwerki Abraha, Eritre diplomatı (d. 1949)
2020 - Anthony Bailey, İngiliz yazar ve sanat tarihçisi (d. 1933)
2020 - Gaetano Gorgoni, İtalyan siyasetçi (d. 1933)
2020 - Riyad İsmet, Suriyeli yazar, eleştirmen ve tiyatro yönetmeni, eski Kültür Bakanı (d. 1947)
2020 - Shobushi Kanji, Japon sumo güreşçisi (d. 1991)
2020 - Chedli Klibi, Tunuslu siyasetçi (d. 1925)
2020 - Keith Lyons, Galli-Avustralyalı eğitimci, yazar ve spor bilimleri uzmanı (d. 1952)
2020 - Patrick Simon, Fransız politikacı, diş hekimi (d. 1956)
2020 - Yoshio, Meksikalı şarkıcı (d. 1959)
2021 - Maria João Abreu, Portekizli tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1964)
2021 - Indu Jain, Hint medya patronu, iş insanı ve hayırsever (d. 1936)
2022 - Teresa Berganza Vargas, İspanyol opera sanatçısı ve eğitimci (d. 1933)
2022 - Ricky Gardiner, gitarist ve besteci (d. 1948)
2022 - Lil Keed, Amerikalı rapçi, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1998)
2022 - Ben R. Mottelson, ABD-Danimarkalı nükleer fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1926)
2022 - Halife bin Zayid en-Nehyan, Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanı (d. 1948)

Tatiller ve özel günler
Dünya Peyzaj Mimarları Günü