Engelli Hakları Bilgi Rehberi 2023

Çevrimdışı

Yeni Engelli Hakları, fatura indirimi, ücretsiz ulaşım, özel şirketlerde indirimler, maaş ödemesi, muayene sırasında öncelik, üniversitede uygun eğitim alma ve yakınlarının onlara eşlik etmesi için sunulan refakat izni hakları şeklinde sıralanırlar.



Yeni engelli hakları nelerdir?

Yeni engelli hakları, hayatta bir adım geride olan bu vatandaşlarımızın sosyal yaşamlarında daha da zorlanmalarını engellemek amacıyla verilmiş haklardır. Pek çok konuda devletten sosyal destek alabilen vatandaşlar, hiç değilse kendilerine verilen bu haklarla bir nebze olsun rahat nefes almaktadırlar. Engelli vatandaşlara verilen haklar geniş kapsamlı olarak aşağıda verilmiştir. Kısaca engelli haklarını incelemek gerekirse;

2023 güncel engelli hakları listesi;

Erken Emeklilik Hakkı
Kurumsal Alanlarda İndirimler
Kamusal Alanlarda İndirimler
Engelli Aylığı
Muhtaç Aylığı
Evde Bakım Hizmeti ve aylığı
Gelir Vergisi İndirimi
ÖTV muafiyeti
Özel Araç ve Gereçlerde KDV İndirimi
MTV muafiyeti
Emlak Vergisi muafiyeti
İthal Araç ve Gereçlerde Gümrük Vergisi muafiyeti
Engelli Kimlik Kartı
Su İndirimi
Elektrik Yardım Desteği
Doğalgaz yardımı
Toplu Taşıma İndirimi
Devlet Demir Yolları İndirimi
Kredi Yurtlar Kurumu İndirimi
Ücretsiz Devlet Tiyatroları Girişi
Müze ve Ören Yerlerine ücretsiz Giriş
Milli Parklar ve Tabiat Parklarına Ücretsiz Giriş
Şehirler Arası Otobüs İndirimi
THY Engelli İndirimi
İletişim Engelli İndirimi
İnternet Engelli indirimi
EKPSS Hakkı
Özel Eğitim Hakları (Özel Gereksinim)
Hastanelerde muayene önceliği
Siz de aşağıdaki başlıklarda verilen engelli haklarını inceleyebilir ve bu haklar detaylıca öğrenebilirsiniz.

 

Çevrimdışı

Engelli hakları nelerdir?



Engelli hakları, engelli bireylerin insan haklarına ve temel özgürlüklerine erişimini sağlamayı amaçlayan bir dizi yasa ve düzenlemeleri ifade eder. Engelli hakları, engelli bireylerin toplumda tam bir katılım ve eşitlik için eşit fırsatlar ve erişim sağlamayı amaçlar. Şimdi hep beraber detaylı şekilde engelli haklarını inceleyelim;


Engelli sosyal yardımlar nelerdir?
Engelli sosyal yardımları engelli, engelli yakınları ve muhtaç durumda olan kişilere yapılan ödeme türleridir. Engelli kişilere nakdi olarak olarak sağlanan sosyal yardım haklarını incelemek gerekirse;

Engelli aylığı nedir?
Engelli haklarında yer alan aylık bağlanması hususunda bilgiler şu şekilde sıralanırlar;

Engellilik çeşidi fark etmeksizin, “gelir düzeyi düşük” % 40 engellilik oranı bulunduğu sağlık raporu ile ifade edilen vatandaşların tümü, engelli hakları kapsamında, engelli 2022 engelli aylık ödemesinden yararlanırlar.

Engelli aylığına nasıl başvurulur?
Engelli bireylerin, maaş hakkından yararlanmak için ilk etapta ikamet ettikleri ilçe’de yer alan Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakfı binasına gitmeleri gerekir. Kendileri gidemiyor ise vekilleri, engelli vesayetle kısıtlı ise vasileri, vekalwtnqme ve vasilik belgesi ile bu kurumdan adlarına başvuru yaparlar. Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakfı binasına sadece nüfus cüzdanı ile gitmek yeterlidir.

Giden vasi ise vasilik belgesi ve engelli vatandaşın nüfus cüzdanı götürülecek evraklardır. Bu aşama ardından kurum çalışanlarına engelli maaşı alınmak istendiği aktarılmalıdır. Talep üzerine, engelli vatandaşlar kurumun adresini ilettiği ve adlarına randevu aldığı bir devlet hastanesine yönlendirilirler. Belirtilen randevu tarihinde bu hastanede gerekli muayeneler yaptırılarak, ücretsiz bir şekilde engelli sağlık raporu edinilir. Elde yeni tarihli engelli sağlık kurulu raporu mevcut ise o da geçerli kabul edilir.

Engelli aylığı ne kadar?

Dönem Oran Engelli Maaşı
2022/1.Dönem %40-69 865,75 TL
2022/1.Dönem %70+ 1298,63 TL
2022/2.Dönem %40-69 1226,69 TL
2022/2.Dönem %70+ 1840,03 TL
2023/1.Dönem %40-69 1.594,98 TL
2023/2.Dönem %70+ 2.392,04 TL

 

Çevrimdışı

Evde bakım maaşı nedir?

Evde bakım maaşı, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından, %50 ve üzerinde engelli olup raporunda “Ağır engelli” ya da “tam bağımlı” ibaresi bulunan ve kendi temel ihtiyaçlarını karşılayamayan engellinin bakımını üstlenecek kişilere verilen bir yardım türüdür.

Evde bakım maaşı ne kadar?

2023 Evde Bakım aylığı hanede kişi başına düşen aylık gelir sınırı: 5670,00 TL

Dönem Evde Bakım Maaşı
2021/1.Dönem 1.657,86 TL
2021/2.Dönem 1.797.97 TL
2022/1.Dönem 2354,45 TL
2022/2.Dönem 3336,00 TL
2023/1.Dönem 4.336,80 TL

 

Çevrimdışı

Muhtaçlık aylığı nedir?

Muhtaçlık aylığı nedir?
27.09.2008 / 27010 sayılı resmi gazete “Vakıflar Yönetmeliği” maddeleri gereğince muhtaç aylığı bağlanmaktadır. Muhtaçlık aylığı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından %40 ve üstü muhtaçlık sınırı altında kalan kişilere verilmektedir.

Muhtaçlığı aylığı ne kadar?

Dönem Muhtaç Aylığı
2021/1.Dönem 1.037,96 TL
2021/2.Dönem 1.125,67 TL
2022/1.Dönem 1.439,85 TL
2022/2.Dönem 2.088,61 TL
2023/1.Dönem 2.432,81 TL
muhtaç aylığı tablosu

 

Çevrimdışı

Engelli erken emeklilik hakkı

Engelli hakları kapsamında Engelli erken emeklilik hakkı, yüzde 40 ve üzeri kişilerin belli kriterleri yerine getirmesi ile beraber yaş şartı aranmadan olunan emeklilik hakkıdır.

Malulen emekli nasıl olunur?

Malulen emeklilik ise; işe giriş yaptıktan sonra herhangi bir kaza ya da hastalık sonucunda engelli hale gelip de yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı ile malul sayılan vatandaşların elde etmiş olduğu bir haktır.

Ancak malulen emekli olabilmek için engelli vatandaşların belirli şartları da taşıyor olması gerekmektedir. Malulen emekli olmak için gereken sigorta süresi ve prim şartları 10 yıl 1800 prim gün sayısıdır. Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli kişiler için 10 yıllık sigorta süresi şartı aranmayıp 1800 prim gün sayısı ile emekli edilirler.

 

Çevrimdışı

Engelli vergi indirimi nelerdir?
Engelli hakları kapsamında verilen diğer hak ise engelli kişilere uygulanan engelli vergi indirim türleridir. Kısaca incelemek gerekirsek;

Gelir Vergi İndirimi
ÖTV Muafiyeti
MTV Muafiyeti
Emlak Vergisi Muafiyeti
Özel Araç ve Gereçlerde KDV Muafiyeti
İthal Edilen Araç ve Gereçlerde Gümrük Vergisi Muafiyeti

 

Çevrimdışı

Özel araç ve gereçler KDV indirimi desteği

Engelli vatandaşlar için uygulanan KDV muafiyeti kapsamında engelli vatandaşların eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş ve kullandıkları her türlü araç, gereç ve özel bilgisayar programları Katma Değer Vergisinden muaf edilmiştir.

Bu sayede engelli vatandaşların kullandıkları; görme engelli vatandaşlar için kullanılan bastonlar, yazı makineler, kabartma klavyeler, sesli kitaplar, ortopedik engellilerin kullandıkları ortez ve protez gibi cihazlar bu KDV muafiyetine giren cihazlardır.

Buna göre yukarıda verilen bir çok hak, engelli vatandaşlar için sunulan önemli hakların başında yer alır. Hayatta bir adım geride olan bu vatandaşların sosyal hayatlarında ve ekonomik yaşamlarında daha da zorlanmamaları için bu haklar oldukça önemli bir konuma sahiptir.

 

Çevrimdışı

Kamu kurumları tarafından sağlanan haklar nelerdir?

Devletimiz tarafından engelli kişilere yönelik sağlanan ayrıcalıklı hakları kısaca incelemek gerekirsek;

Engelli su indirimi desteği

Engelli kişilere yönelik belediyelerin “Su ve Kanalizasyon İdaresi” tarafından su faturaları üzerinde % 50 indirimi yapmaktadır. (Her kurum bu indirimi sağlamamaktadır.)

Engelli vatandaşlar % 40 ve üzeri oranda engellilik durumunu belirten sağlık raporları ve nüfus cüzdanları ile ikamet ettikleri ilde bulunan, Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğüne giderek, buradaki çalışanlara su faturasında indirimden yararlanmak istediklerini belirtirler. Kişi eğer bizzat gidemiyor ise vekili ya da vasisi, kişinin engellilik raporu, kendisine ait vasilik belgesi ya da vekaletname ve nüfus cüzdanı ile Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğüne başvurur. Bu başvurular sonunda çalışanlar gerekli kayıt tanımlamalarını yaparlar.

Tüm adımların sonunda ise artık su faturaları, engelli vatandaşın standart kullanımı için yansıtılan ücret üzerinde indirim uygulanarak gönderilir. Fatura giderleri yarı yarıya azaltılır.

Engelli elektrik indirim desteği


Engelli vatandaşların elektrik indiriminden yararlanmaları Resmi Gazetede yayınlanan kararla yürürlüğü sokulmuştur. Buna göre engelli olan vatandaşların kimlikleri ile başvuru yaptıkları takdirde elektrik indirim desteği hakkı kazanmış olurlar. PTT ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından imzalanan protokole göre devletten düzenli sosyal yardım ödemesi alan hak sahiplerine elektrik tüketim desteği verilir. Bunun yanı sıra elektrik indirim hakkında destek payı faturalardan otomatik olarak düşülerek aynı zamanda geçmişe yönelik 3 dönem şeklinde de yapılabilecektir. Buna göre engelli vatandaşlara verilen elektrik indirim hakkı 1 – 2 kişilik hanelerde aylık 75 kwh, 3 kişilik hanelerde aylık 100 kwh, 4 kişilik ailelere de ise aylık 125 kwh, 5 kişilik hanelerde ise 150 kwh şekline yapılacaktır.

Engelli araç park yeri hakkı

Engelli vatandaşlar için park hakkı; bu vatandaşların özellikle havalimanlarında ve belediyelerin işletmiş olduğu otoparklarda geçerli olan haklardır.. Bu sayede bu vatandaşlar park için herhangi bir şekilde bu alanlara ödeme yapmak zorunluluğundan kurtulmuş olurlar. Ayrıca taşıt yolu üzeri ve avm otoparkları gibi yerlerde engelliler için özel araç park yerleri bulunur. Bunun yanı sıra ÖTV indirimli olan araçları için engelli vatandaşların park hakkı kapsamında evlerinin önüne engelli araç park yeri yaptırma hakları bulunur. Bunun için kişilerin belediyeye başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

 

Çevrimdışı

Engelli tıbbi malzeme desteği


Engelli hakları kapsamında, vatandaşlar için tıbbi malzeme alım hakları, devletin engelli vatandaşları için vermiş olduğu en önemli uygulamalardan bir tanesidir. Buna göre hanede bulunan kişi başına düşen geliri asgari ücretin üçte birinden az olan kişiler tıbbi malzeme alımlarında devletten yardım talep edebilmektedirler. Buna göre engelli vatandaşlara yapılacak olan tıbbi malzeme alım hakları;

Özellikle 2 yaşını doldurmuş olan engelli çocuklar için 2 yıllık olmak üzere kişilerin tek doktor imzalı alacakları aylık raporlarla aylık 120 tane bez alımı yapılabilmektedir.
5 yılda bir kez alınabilecek olan ve ilgili birimler tarafından hazırlanmış olan malzeme raporu ile reçete edilmesi şartıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tekerlekli sandalye verilmektedir.

 

Çevrimdışı

Kamu ve Kurumlar tarafından sağlanan diğer haklar nelerdir?

Kamu ve kurumları tarafından verilen diğer engelli hakları ise şu şekildedir;

Müze ve Ören Yerlerine Girişte Engelli İndirimi
Devlet Tiyatroları Engelli İndirimi

Milli Parklar, Tabiatı Koruma Alanları Ve Tabiat Parklarına Girişte Engelli İndirimi

Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) Engelli Hakları