Engelli Hakları Bilgi Rehberi 2023

Çevrimdışı

Engelli ücretsiz ulaşım hakları nelerdir?

Engelli haklarından bedava ulaşım hususunda bilgiler şu şekilde sıralanırlar; Engel çeşidi fark etmeksizin, % 40 ve üzeri oranda engellik durumu taşıdığı sağlık raporu ile sabit olan bireyler, ücretsiz şehiriçi ulaşım haklarından yararlanır. % 40 engelli sağlık raporu olan vatandaşlar, şehir içi otobüs, metro, deniz yolları, TCDD ile ulaşım çeşitlerini tercih etmeleri halinde her hangi bir ücret ödemeden diledikleri yere gitme hakkında sahiptirler.

Bu haktan yararlanmak için engelli bireylerin % 40 engellilik durumunu ifade eden sağlık raporları ile birlikte, bulundukları ilin belediyesinin şehir içi ulaşım hizmetini yürüten birimine başvurmaları gerekmektedir.

Engelli ulaşım indirimleri nelerdir?

Engelli vatandaşlar için ulaşım indirimi bazı ulaşım araçlarında geçerli olup bazı ulaşım araçlarında geçerli olmamaktadır. Buna göre;

Engelli vatandaşlar; belediye otobüsleri, metro seferleri, TCDD ve Deniz Yollarının şehir içi ulaşımları için ücretsiz kullanım haklarına sahiptirler.

Ağır engeli olan vatandaşlar için yanında bir kişi refakatçisi ile birlikte ücretsiz ulaşımdan yararlanabilir.

Şehirler arası ulaşımda engelli vatandaşlar için yüzde 30 oranında indirim mevcuttur. Ancak şehir içi ulaşımlarda bilinmesi gereken en önemli nokta bu ulaşımda refakatçi indiriminin olmayacağıdır.

THY indirim maalesef kısıtlı indirimlerden oluşmaktadır. Buna göre engeli vatandaşlar THY’den yüzde 25 oranında indirim hakkına sahip olurken bu durum ekonomik bilet alan kişiler ile internet üzerinden bilet alan kişiler için geçerli değildir.

 

Çevrimdışı

Özel Şirketler tarafından sağlanan haklar nelerdir?

Engelli kişilere birçok kurumsal özel şirketler avantajlı indirimler sunar, kısaca engelli hakları kapsamındaki indirimleri incelemek gerekirsek;

Engelli iletişim indirimleri nelerdir?

Engelli hakları arasından özel firmalarda indirim hususunda bilgiler şu şekilde sıralanırlar; Engelli vatandaşlar özel şirketlerin telefon hatlarını veya internet hizmetlerini kullanmak istediklerinde, %25 indirim oranından yararlanma hakkına sahiptirler. Bunun için, engelli vatandaşlar hizmet almak istedikleri servis sağlayıcı firmanın kendilerine en yakın bayisine ulaşım sağlayarak, sağlık raporları ile birlikte diledikleri internet tanımlamasını yaptırırlar. Engelli İndirimi tanımlamaları müşteri hizmetleri ile iletişime geçerek de tanımlanabilmektedir.

Diğer yandan TTNET’in kendilerine en yakın olan bayisine nüfus cüzdanı ve engelli sağlık raporları ile gittiklerinde, standart internet tarifelerinin tümünün hizmetinden % 25 indirim ile yararlanma hakkına sahiptirler.

 

Çevrimdışı

Engelli istihdam hakları nelerdir?

Engelli kişilerin ekonomik zorluk çekmemesi ve sosyal yaşama katılmaları için istihdam edilmesi oldukça önemlidir. Devlet kurumlarında istihdam etmek için engelli kişilere yönelik EKPSS sınavı yapılmaktadır. Ayrıca özel sektörde ise engelli istihdam edilmesi için bazı kanuni zorunluluklar bulunmaktadır.

Engelli EKPSS Sınav Hakkı

Engelli vatandaşlar için tanınan EKPSS hakkı, her sene kamu personeli için yapılan KPSS sınavının engelli vatandaşlar için uygulanma durumudur. Buna göre 2 yılda bir olarak yapılan bu sınava her türlü engel grubundan olan vatandaşların katılma hakları bulunmaktadır. Bunun yanın sıra kura yöntemi ile atama yapılarak kişiler; lise, ön lisans ve lisans mezunları sınav ile, ilköğretim ve ortaöğretim mezunları da kura ile atama yöntemine dahil edilecek olan kişiler arasında yer almaktadır.

Özel Sektör ve Devlet Kurumlarına Engelli Personel Alımları

4857 sayılı İş Kanunu’na göre 50 ve üzeri işçi çalıştıran iş yerlerinde (Özel Sektör %3), (Kamu Sektörü %4) engelli çalışan istihdam etmek zorundadır. Ayrıca belirlenen kota dışında fazla engelli işçi çalıştıran kişilere, çalıştırdıkları personelin sigorta primleri devlet tarafından yatırılmaktadır.

 

Çevrimdışı

Diğer Engelli Hakları Nelerdir?

Engelli kişilere sunulan diğer hakları kısaca incelemek gerekirsek;

Muayene öncelik hakkı

Engelli haklarından tedavide sıra önceliği hususu hakkında bilgiler şu şekilde sıralanırlar; Engelli vatandaşlar hastanede yapılan rutin kontroller için veya acil bir hastalığın gelişmesi halinde öncelikli olarak muayeneye girme ve tedaviden yararlanma hakkına sahiptirler. Hastanede doktor muayenesine gitmiş olan engelli bir vatandaş sıra kaydından yararlanırken, engelli kimlik kartını veya sağlık raporunu göstererek, beklemeden muayenesine girmektedir. Eğer bu duruma sırada yer alan her hangi bir kişi tarafından itiraz gerçekleşirse, hastane yönetimine bildirim yapma hakkı da bulunmaktadır.

Refakat izin hakkı

Engelli haklarından eşlik etme izni hususunda bilgiler şu şekilde sıralanırlar; Kendisine hastanede veya evde bakımda belirli periyotlar ile eşlik edilmesi gereken engelli vatandaşlar, ailelerinden yardım alma hakkında sahipten aile bireyleri ise bu konuda işverenlerinden izin alma hakkına sahiptirler.

Engelli bir bireyin her hangi bir hastalık sebebi ile refakat ihtiyacı doğmuşsa, kişiye eşlik edecek olan aile bireyinin işvereninin refakat iznini vermeme gibi bir hakkı bulunmamaktadır. Bu yasal işlem ve engelli hakları yönetmeliği kapsamında engelli vatandaşa, tedavisi kapsamında maksimum 2 ay süre ile refakat edilir.

Üniversite uygun eğitim desteği


Engelli haklarından fakültede uygun eğitim hususunda bilgiler şu şekilde sıralanır:

Engelli bireyler Lise eğitimleri ardından Üniversiteye geçiş sınavına standart aşamalar ile başvurduklarında, sınav şeklinde özel koşullardan yararlanma hakkına sahiptiler. Bu kapsamda Üniversite giriş sınavında özellikle görme engelli öğrenciler için özel hazırlanmış olan karmaşık grafik ve tablo içermeyen, dokunsal yazı sistemli ve ya yüksek puntolu kitapçıklar sunulur.

Sınav sonunda Üniversite bölümlerini kazanmak için gerekli olan taban puanı ise 100 puan ve üzeri olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda görme engelli öğrenciler Üniversitelerde özel sınav ile giriş hakkına sahiptirler. Bu işlem için ekstra bir başvuru gerekmez. Standart koşullarda Üniversite giriş sınavına başvuru yeterlidir. Sınav ardından ise hangi Üniversite kazanılırsa kazanılsın, görme engelli öğrenciye uygun şartların hazırlanması ve gerekli eğitim ortamının sağlanması Üniversitelerin mesuliyetindedir.

Engelli hakları konumuz hakkında aklınıza takılan ve merak ettiğiniz soruları alt kısımda yer alan yorumlar kısmından bizlere yazabilirsiniz.