Diyarbakır İli Hakkında Herşey

Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin orta kısmında, El Cezire'nin (Mezopotamya) kuzeyinde yer almaktadır. Doğuda Batman ve Muş, batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, kuzeyde Elâzığ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeri bulunmaktadır. Yeryüzü şekilleri açısından genelde dağlarla çevrili, ortası hafif çukurlaşmış görünümdedir ve Güneydoğu Torosların kollarıyla çevrilidir. En yüksek dağı Muş sınırı yakınındaki Anduk Dağıdır (2830 m).

Diyarbakır şehrinin en önemli akarsuyu Elâzığ ili sınırları içinden çıkan Dicle nehridir. Nehir, Diyarbakır şehrinin bulunduğu lav sahanlığının doğu kesimine paralel akar. Burada nehir vadisinin tabanı 600 m’ye iner. Diyarbakır’ın güneyinde 8 km mesafede doğuya yönelir. Dicle, Diyarbakır ilindeki akarsuların tümüne yakınını toplar. Yalnızca ilin kuzeybatı köşesindeki küçük bir alanın suları Fırat ırmağına gider.

Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin orta kısmında, El Cezire'nin (Mezopotamya) kuzeyinde yer almaktadır. Doğuda Batman ve Muş, batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, kuzeyde Elâzığ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeri bulunmaktadır. Yeryüzü şekilleri açısından genelde dağlarla çevrili, ortası hafif çukurlaşmış görünümdedir ve Güneydoğu Torosların kollarıyla çevrilidir. En yüksek dağı Muş sınırı yakınındaki Anduk Dağıdır (2830 m).

Diyarbakır şehrinin en önemli akarsuyu Elâzığ ili sınırları içinden çıkan Dicle nehridir. Nehir, Diyarbakır şehrinin bulunduğu lav sahanlığının doğu kesimine paralel akar. Burada nehir vadisinin tabanı 600 m’ye iner. Diyarbakır’ın güneyinde 8 km mesafede doğuya yönelir. Dicle, Diyarbakır ilindeki akarsuların tümüne yakınını toplar. Yalnızca ilin kuzeybatı köşesindeki küçük bir alanın suları Fırat ırmağına gider.

Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin orta kısmında, El Cezire'nin (Mezopotamya) kuzeyinde yer almaktadır. Doğuda Batman ve Muş, batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, kuzeyde Elâzığ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeri bulunmaktadır. Yeryüzü şekilleri açısından genelde dağlarla çevrili, ortası hafif çukurlaşmış görünümdedir ve Güneydoğu Torosların kollarıyla çevrilidir. En yüksek dağı Muş sınırı yakınındaki Anduk Dağıdır (2830 m).

Diyarbakır şehrinin en önemli akarsuyu Elâzığ ili sınırları içinden çıkan Dicle nehridir. Nehir, Diyarbakır şehrinin bulunduğu lav sahanlığının doğu kesimine paralel akar. Burada nehir vadisinin tabanı 600 m’ye iner. Diyarbakır’ın güneyinde 8 km mesafede doğuya yönelir. Dicle, Diyarbakır ilindeki akarsuların tümüne yakınını toplar. Yalnızca ilin kuzeybatı köşesindeki küçük bir alanın suları Fırat ırmağına gider.

Meftune



Diyarbakır'ın en bilinen lezzetlerinden bir tanesidir. Tadındaki ekşilik sumaktan gelir. Patlıcanlı ya da kabaklı olarak hazırlanabilir. En makbulü etle hazırlananıdır.

Pıçık



Küçük bulgur toplarından oluşan ve bol yoğurtla servis edilen güzide bir yemektir. Bir diğer adı hılloriktir.

Nardanaşı



Yağsız kıyma, soğan, köftelik bulgur, pul biber, tereyağı, salça, su ve nar ekşisi ile yapılan Diyarbakır yemeğidir. Dilerseniz nar taneleri ile de tat verebilirsiniz.

Duvaklı pilav



Yemesi en lezzetli pilavlardan bir tanesidir. Kıyma ve badem pilavın üzerinde süzülür. Afiyet olur.

Mahlepli Diyarbakır çöreği



Yassı ya da pelik şeklinde hazırlanan, bol mahlepli bol lezzetli bir çörektir. Susamla süslenir.

Kaburga dolması



Koyun kaburgası iç pilavla doldurulur, iç pilavında yenibahar, bol karabiber ve salça vardır.

Serbizer



Bir nevi mercimek çorbasıdır. Ancak yeşil ya da kırmızı değil kara mercimekle hazırlanır.

Elma düzmesi



Biber dolması gibi hazırlanır, ekşi ve tuzlu bir lezzettir. İkiye ayrılıp içi etle doldurulur ve sonra tencerede pişirilir.

Sumak suyu



Diyarbakır mutfağının en lezzetli içeceklerinden bir tanesidir. Yoğunlaştırılmış hali sumak ekşisidir.

Paluze tatlısı



Osmanlı mutfağında da yerini alan paluze tatlısı cevizli üzümlü pekmez tatlısı olarak da bilinir.

Tırşık



Kahramanmaraş mutfağında da rastlanan tırşık, türlü yemeği gibi servis edilir. İçine nohut da konulur.

Kibe mumbar



Mumbar dolmasının Diyarbakır halidir. İçine nane ve bolca baharat konulur.

Habenisk



Bir nevi mercimek köftesidir ama lezzeti dillere destandır.

Karpuz

Tabii ki de Diyarbakır'dan tüm Türkiye'ye yaptığı yolculukla yaz günlerinde herkesi mutlu eden Diyarbakır karpuzudur.

Diyarbakır Surları

Çin Seddi'nden sonra dünyanın en uzun suru olarak biliniyor. Ancak üzerindeki kabartma, motifler, kitabeler ve her medeniyetten bir izin olduğu surlar, bu özelliği bakımından eşsizdir.Yukarıdan bakıldığında görünümüyle kalkan balığını andıran Diyarbakır Surları 5 bin 100 metre uzunluğundadır. 12 metre yüksekliğinde olan ve 82 burcu bulunan surlar, kentin en ilgi çekici yapılarından biridir.

Hasan Paşa Hanı

Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır'ın Osmanlılar tarafından alınmasından sonra Sokollu Mehmet Paşa'nın oğlu Vezirzade Hasan Paşa tarafından yaptırılmış ve uzun yıllar önemli bir tüccar hanı olarak kullanılmıştır. Uzun süren restorasyon çalışmalarının ardından yenilenen han, Diyarbakır'ın önemli tarihi ve turistik mekanları arasında yer almaktadır.

Hevsel Bahçeleri

Dicle Nehri ile tarihi surlar arasında yer alan 8000 yıllık geçmişiyle yalnızca Diyarbakır'ın değil; ülkemizin de en önemli tarihi varlıklarından biridir. Tarih boyunca uzun yıllar şehrin bütün sebze ve meyve ihtiyacının sağlandığı bu bahçeler, kentin mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerinden biri.

Kervansaray

Mimarisi ve iç yapısı ile Diyarbakır'da mutlaka gezilmesi gereken yerlerden biri olan kervansarayın yapımına 1521 yılında başlanmış ve 1527 yılında bitirilmiştir. Han 72 oda, 17 dükkan ve 800 deve alabilecek kapasitede bir ahırdan oluşuyor. Bugün restore edilerek otel haline getirilmiştir.

Sülüklü Han

Han 1683 yılında Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve kız kardeşi Atike Hatun tarafından yaptırılmıştır. Han içerisinde bulunan bir kuyudan bir dönem hekimler tarafından şifa amaçlı sülükler çıkarılır ve bu sebeple hana Sülüklü Han ismi verilmiştir. Han günümüzde restore edilmiş bir şekilde kafe olarak ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Ulu Camii

Anadolu'nun en eski camisi olarak bilinir. 639 yılında Diyarbakır'ın İslam orduları tarafından fethedilmesinden sonra şehrin en büyük Hristiyan kilisesinin (Mar Toma Kilisesi) camiye çevrilmesiyle oluşturulmuştur. Cami, İslam dünyasının 5. Harem-i Şerifi olarak kabul edilmektedir.

Asur Kalesi

Diyarbakır'ın Eğil ilçesinde yer alan ve Asurlular tarafından yapılan Asur Kalesi Diyarbakır'ın en önemli tarihi varlıkları arasında yer alır. Asur Kalesi'nde ana kayanın oyulmasıyla elde edilmiş tüneller tespit edilmiştir. Ayrıca kalenin kuzeydoğusunda Asur krallarına ait kral mezarlıkları da bulunmaktadır.

Meryem Ana Kilisesi



Kilise 3. Yüzyıldan kalmadır. Zamanla bir çok onarım görmüş olan kilise, dört avlu, divanhane ve din adamlarının yaşadıkları bölümlerden oluşmaktadır.

Çayönü Buluntuları

İlk yerleşik hayata geçilen yerlerden biri olan Çayönü antik kenti, cilalı taş devrine; yani günümüzden yaklaşık 9000 yıl öncesine ait izler taşımaktadır. Çayönü antik kenti Diyarbakır'ın 65 kilometre kuzeybatısında yer almaktadır. Bu İlkel yerleşmesinde çıkartılan öğütme taşları, çakmak taşı, kemikten ve bakırdan yapılan çeşitli aletler Diyarbakır Arkeolojik Müzesi’nde sergilenmektedir.

On Gözlü Köprü

On Gözlü Köprü, Dicle Köprüsü, Silvan Köprüsü ve Mervani Köprüsü olarak dört ayrı isimle bilinen ihtişamlı köprü, Mervaniler devrinde Diyarbakır hükümdarı Nizamüddevle Nasr tarafından 1065 tarihinde yaptırılmıştır.Şehrin önemli tarihi yapılarından biridir.