Amasya Hakkında Herşey

Etimoloji

Strabon’a göre Amasya ismi, burada yaşamış olan bir Amazon kraliçesi olan Amasis’den gelmektedir. Bulunan Yunan ve Roma sikkelerinde görüldüğü üzere isim zamanla Αμάσεια, Amaseia, Amassia ve Amasia olarak değişmiş ve sonunda Türkler Amasya olarak adlandırmışlardır. Amasya’da bugüne kadar 19 farklı devletin yaşadığı söylenmektedir.

Türk Tarihinde Amasya

Osmanlı İmparatorluğu döneminde birçok padişah Amasya’da dünyaya gelmiş ve şehzadelik yapmıştır. Bu sebeple Amasya’nın Osmanlı tarihi açısından da önemi büyüktür. I.Mehmet, II.Murat, Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim gibi padişahlar Amasya’da şehzadelik yapmışlardır. Özellikle 16.yüzyıla kadar olan dönemde birçok şehzade Amasyalı vali kızları ile evlenmiş, bunlardan çocuk sahibi olmuşlardır. Çelebi Mehmet’in eşi Kumru Hatun, II.Murat’ın eşi Yeni Hatun Amasyalılardır. Aynı zamanda Osmanlı’da ‘Köprülüler Dönemi’ olarak adlandırılan, sadrazamların otoritesinin arttığı dönemde gören alan Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, Köprülü Mehmed Paşa, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa gibi sadrazamlar Amasya sınırları içinde dünyaya gelip yetişmişlerdir.

Milli Mücadelede Amasya

19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’da başlayan Kurtuluş Savaşı’nın (Milli Mücadele)’nin ilk adımı, 12 Haziran 1919 tarihinde Mustafa Kemal’in Amasya’ya gelmesiyle devam etmiştir.
Kurtuluş mücadelesinin planları hazırlanmış, Erzurum Kongresi ve Sivas kongresi ‘nin toplanmasına burada karar verilmiş, 22 Haziran 1919 tarihinde yayınlanan “Amasya Genelgesi” ile “Milletin İstiklâlini Yine Milletin Azim ve Kararı Kurtaracaktır” denilerek Milli Mücadele burada fiiliyata geçirilmiştir. Bu itibarla, Amasya, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda da ilk önemli adımın atıldığı yer olmuştur.

Aynalı Mağara

Dört bir yana kızını evlendireceğini bildiren dünyalar güzeli kızın babası, kızımın güzelliğini görüp de (gören güzelliğine dayanamayıp bayılıyor) dayanan ve onu dünya gözüyle seyredebilirse kızını ona verecektir. Bu çağrıya yedi iklim, dört bucaktan şehzadeler, vezir çocukları, dünya zenginleri, yiğitler, bilginler, kısacası gençliğine, bilek gücüne güvenenler dört nala Amasya’ya gelirler.İşte bu söylentinin bulunduğu mağara.



Alçak Köprü

Şehir merkezinde bulunan Alçak köprüsü, Roma döneminden günümüzde kalan tek köprüdür. Yüksekliğini ırmağın alçalıp yükselmesiyle kaybetmiştir ve adını da bu yüzden halk arasında Alçak köprü olarak kalmıştır.



Kumacık Hamamı

Beyazıt Paşa Mahallesi’nde, Kunç Köprüsü’nün karşısında bulunan hamam, Yeşilırmağın karşı yakasındaki Şamlar Camii’nin de bânisi olan Kapıağası Ayas Ağa tarafından 1495 yılında yaptırılmış.



Amasya Saat Kulesi

865 yılında Amasya Valisi Ziya Paşa tarafından yaptırılmıştır. 1938 yılındaki depremde yıkılmış, 1940 yılında YeniKöprü (Hükümet Köprüsü) yapılırken yenisini yaptırmak düşüncesi ile yıktırılmış, 2002 yılında yeniden inşa edilmiştir.



Halifet Gazi Türbesi

Amasya’nın batısındaki Şamice Mahallesi’nde, Amasya Valilerinden Danişmendli Emir Mücahit el Mübarizüddin Halifet Alp İbn Tûli için 1226’da yaptırılmıştır.



Çelebi Mehmet Medresesi

Halk arasında Sultaniye Medresesi adıyla da bilinen Çelebi Mehmet Medresesi, Selçuklu medrese mimarisindeki 4 eyvanlı plan tipinde yapılmış. Avluda, giriş kapısı ve eyvanlar arasında üzerleri kubbeyle örtülü 20 adet medrese odası sıralanmış. Giriş kapısının üzerinde yer alan ve Amasya Mutasarrıfı Ziya Paşa tarafından 1866 yılında yaptırılmıştır.



Boraboy Gölü

Borabay Gölü, Amasya`nın Taşova ilçesine 15 km, uzaklıkta olan, doğal bir krater gölüdür. Denizden 800 metre yüksekte bulunan gölün, derinliği ise 25 metredir.



Amasya Kalesi

Amasya İl merkezinde bulunan müthiş bir manzaraya sahip olup tüm şehri hemen hemen ayaklarınızın altına seriyor. Turizm bakımından da Amasya’nın en çok ilgi çeken yeri diyebiliriz.



Arkeoloji Müzesi

1925 yılında Sultan 2. Beyazıt Külliyesi’nin bir bölümü olan medrese binasının iki odasında toplanan az sayıda arkeolojik eserler ile İslami Devir mumyaları bir araya getirilerek ince bir “Müze Deposu” oluşturulmuştur.



Burmalı Minare Cami

Bugünkü Bakırcılar Çarşısı arkasında yer alır. Selçuklu Hükümdarı II. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında veziri Ferruh Bey tarafından 1237-1247 yılları arasında yaptırıldığı ileri sürülmekte ise de yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir.



Kral Kaya Mezarları

Amasya Kral kaya mezarları Amasya’daki Harşena Dağı’nın güney eteklerinde kalker kayalara oyulmuş anıt mezarlardır. Krallar Vadisi olarak da bilinen mezarlar Yeşilırmak Vadisi boyunca ve kente hakim bir alana yapılmıştır. İrili ufaklı 23 adet kaya mezarı bulunmaktadır.



Amasya Yalıboyu

Doğal güzellikleri ve tarihi yapılarıyla dikkat çektiği kadar, tarihi Yalıboyu Evleri’yle de ilgi odağı olmayı başarıyor Amasya. Bugün otel, kafe, bar ve restoren olarak hizmet veren bu evler, mimari dokularıyla Osmanlı döneminin izlerini taşıyorlar.

Çatal Çorbası

Yeşil mercimek, yarma ve kıymanın başrolleri paylaştığı bu çorba, içindeki tüm malzemelerin besleyiciliği ve lezzeti sayesinde bir kasesiyle doyurabilecek güçte.




Helle Çorbası

Helle çorbası pirincin lezzetiyle dolu çorbalardan. Tabii yapımında en hasından tereyağı kullanılması da onun lezzetini katlayan en önemli faktörlerden sayılıyor.
Aynı şekilde pirinç yerine mercimek ile de yapılabilen bu çorbanın her hali ayrı bir güzel oluyor.



Bakla Dolması

Özene bezene hazırlanan iç harcın yaprağıyla buluşması yetmiyor bu tarifte. İçine bakla da dahil oluyor.
Bitti sanıyorsanız, yanılıyorsunuz. Çünkü bu güzelliğin üzerine bir de enfes kaburgalar sıra sıra diziliveriyor.



Mumbar - İşkembe

Genellikle koyun işkembesi ve mumbarı kullanılarak hazırlanan bu yemeğin içinde bulgurlu ve maydanozlu bir harç da yerini alır. Uzun ve bol emek isteyen yapımının ardından sofranın başköşesindeki yerini alır. Mis.



Patlıcan Çullaması

Patlıcan, biber ve maydanoz gibi birbirine pek yakışan sebzelerin bir arada yer aldığı bu tarif, Amasya'nın yöresel lezzetlerinin en bilinenlerinden.



Keşkek

Keşkek, küçük farklılıklarla pek çok yörede yapılıyor, bu keşkeğin içinde iri yarmalara eşlik eden koyun budunun yanı sıra bir miktar çemen de bulunuyor. Çemenin o kendine özgü lezzeti işin içine girince bildiğimiz keşkek adeta sınıf atlıyor.



Bat Yemeği

Adından başlayan ilgi çekiciliği, içindekileri öğrenince yerini iştaha bırakacak. Tokat mutfağında da önemli bir yeri olan bu yemek, dövülmüş ceviz, köftelik bulgur, mercimek, salça ve soğan gibi lezzetlerin bir araya gelmesi, ardından da salamura yapraklarla buluşup afiyetle yenmesiyle insanı mutlu sona kavuşturuyor.



Ayva Gallesi

Ayva gallesinin temel malzemeleri arasında ayva, nohut ve et bulunuyor. Et, genel olarak koyun etinden tercih ediliyor.



Hasuda Tatlısı

Nişasta, toz şeker, tereyağı, su ve ceviz içinden oluşan bu az malzemeli dev lezzet, Amasya'ya gider gitmez denemeniz gereken lezzetlerin başında geliyor.



Dene Hasudası

Hasudanın lezzetinin pekmezle katlandığı dene hasudası, ceviz içleriyle bir araya geldiğinde tam bir enerji patlaması yaşatabilir. Özellikle soğuk havalarda yendiğinde iç ısıtma özelliği olduğunu da söylemeden geçmek olmaz tabii.



Kalburabastı

Kalburabastı zaten pek yakından bildiğimiz, çok da sevdiğimiz tatlılardan. Yolunuz Amasya'dan geçecekse en hasından kalburabastı yemek de aklınızda bulunsun.



Elma Tatlısı

Amasya'nın misler gibi kokusu ve efsane lezzetiyle en ünlü tatlarından.



Amasya Çöreği

Adını Amasya'dan alan, şehrin mutfağına ait en özel, en güzel tatlardan Amasya çöreği. Ceviz ve haşhaşın güçlerini birleştirip özene bezene hazırlanan hamurlarla bir araya gelmesi sonucu oluşuyor.